| | Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles | |
|
+8Teuta.Gjika Leka i Madh Ago Muji Euridika Beton Sofra Riki30 petritkola 12 posters | |
Autori | Mesazh |
---|
Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Thu Jan 24, 2008 1:49 pm | |
| Do te vazhdoj me librin Euridika pjes pjes te gjithe do ta ssjell ne kete teme se me te vertet ja vlen te lexohet. KREU III INTERVISTA PËR SHTYPIN SHQIPTAR
Bashkëpunimi serioz mes Greqisë e Shqipërisë zgjidh shumë probleme Në intervistë z. Aristidh Kola, kryetar i Shoqatës Arvanitase “Marko Boçari” në Greqi. Intervistoi Albert ZHOLI, 26 qershor 1996. Aristidh Kola lindi më 8 korrik 1944 në një fshat arvanitas të zonës së Thivës. Pasi mbaroi Gjimnazin dha provime në universitet, duke hyrë në shkollën filozofike, në avokaturë. Punoi si avokat deri në 1993. Në këtë vit boton librin e parë me titull “Arvanitët dhe origjina e grekëve” i cili pati një sukses të madh, aq sa tani po përgatit ribotimin e tij të tetë. Që atëherë e deri më sot merret me tema që i përkasin historisë, gjuhës dhe trashëgimisë së arvanitasve. Prej 1985-ës është kryetar i Shoqatës së arvanitasve “Marko Boçari” të Greqisë, e cila u themelua më 1981 nga një grup intelektualësh, në krye të cilëve ishte z.Jorgo Marunga. Z.Aristidh Kola është nga personalitetet më të njohura të Diasporës shqiptare në fushën e kulturës. Arben P. Llalla 64 1.- Z. Aristidh, mirsevini në faqen “Emigracion”. Na prezantoni ju lutem, diçka për shoqatën që kryesoni dhe për veprimtarinë tuaj? Është e vështirë të thuash se sa është numri i arvanitasve të Greqisë. Ata, me përpjekjet, sakrificat dhe heroizmin e tyre ndihmuan shumë për Çlirimin e Greqisë nga sundimi turk. Disa nga personalitetet më të mëdha politike dhe ushtarake të kohës në Greqi janë arvanitas. Në 4 ditarët që botoi shoqata përmenden emrat e arvanitasve më të mëdhenj, heronj, kryeministra, akademikë dhe piktorë. Janë emrat e mëdhenj të teatrit, muzikës, teknikës, arvanitas si: Melina Merkuri, Grikori Bithikoçi, Dhimo Muço, Eli Lambeti, Jani Argjiri dhe Odisea Elitis, (akoma nga ana e nënës së tij). Sot nuk është e mundur të bësh një regjistrim të saktë dhe të thuash: Kaq janë arvanitasit! Ajo që mund të thuhet janë vendet ku kanë qenë kohë më parë dhe vazhdojnë të jenë të stabilizuar arvanitasit. Dhe ato vende janë: Peloponezi, thellësia e territorit grek, ishujt e Argosaonikoit. Evia dhe Qikladhes (janë 12 ishujt). Vendosje të arvanitasve kemi akoma edhe në Kretë, në shtatë ishujt dhe kryesisht në: Viotia, Evia, Argolidha, Argosaroniko, dmth në qendrat historike të Greqisë së vjetër, ku pjesa dërrmuese e popullsisë ishin arvanitas. Aty është ruajtur gjuha deri tani, si edhe në disa vende të Mesinias, Ahaias, dhe të Arkadies. Në shumë zona të tjera gjuha humbi shpejt si në: Etoloakarnania, Lakonia dhe në ishujt Qikladhes. Sot shqiptare flitet edhe në Epir dhe Thrakë, por ajo popullsi nuk hyn tek arvanitasit d.m.th. tek ajo popullsi që u vendos në grup në Greqinë Jugore në shek. e XIV-të. Më e shumta e grekëve, kush më pak e kush më shumë, lidhen me rrënjët arvanitase që në lashtësi. Akoma edhe ata që erdhën në Greqi pas vitit 1922 nga Azia e Vogël, në një farë mase lidhem ne rrënjët arvanitase, kryesisht ata që erdhën nga Izmiri, nga Stambolli, nga Prusa etj. Një shembull të vogël: në Stamboll ekziston një lagje që quhej “Arnautqoi”, që do të thotë fshat arvanitas të krishterë, më e shumta e tyre kanë ardhur në Greqi. Pak nga pasardhësit e sotëm e njohin origjinën e tyre të vjetër arvanitase. Të shtoj edhe diçka, Shoqata e arvanitasve merret edhe me transmetimin e dokumentave zakonore të arvanitasve, me ruajtjen e gjuhës sonë, njohjen e rolit historik dhe kulturor të arvanitasve në krijimin e Greqisë bashkëkohore. Botojmë periodikun mujor “BESA”. Kemi botuar një ditar album me 12 kryeministra arvanitas, një ditar me heronjtë më të rëndësishëm të vitit 1821, një me 12 akademistët, një me 12 piktorë dhe veprat e tyre përfaqësuese, një ditar kushtuar gruas arvanitase, një për 200 vjetorin e lindjes së Marko Boçarit. Zhvillojmë edhe festivale këngësh e vallesh, etj.. Libri im i parë titullohet “ARVANITASIT DHE ORIGJINA E GREKËVE”. U botua në vitin 1983. Ai ka dy pika referimi bazë. Pellazgët në lashtësi dhe arvanitasit në periudhën bashkëkohore grekë, se “Historia greke që nuk ka parasysh pellazgët dhe, arvanitasit, as greke dhe as histori është”. Në 1991 përfundova veprën time “Gjuha e perëndive”, një studim për fenë e lashtë greke dhe idhujt e saj, për emrat e perëndive dhe të idhujve, për lidhjet e tyre me emërtime vendesh. Fjalët, emra dhe toponimet fshehin një histori të tërë, e cila del në dritë përmes interpretimit të origjinës së tyre. Libri im i fundit ka titullin “1991-1994, Greqia në grackën e Serbëve të Miloshevicit” që është një denoncim i politikës së jashtme të atëhershme të Greqisë, e cila është tërhequr nga premtimet e rreme të serbëve për gjoja zgjidhjen e çështjes së Maqedonisë, dha gjithçka për të ndihmuar synimet e mëdha të Milosheviçit, Karaxhiçit dhe shoqërisë së tyre, duke arritur deri aty sa të izolohet nga shtete e të tjera, dhe më e keqja duke tronditur marrëdhëniet e saj me Shqipërinë fqinje. Arben P. Llalla 66 2.- A keni qenë ndonjëherë në Shqipëri? Shqipërinë e kam vizituar katër herë. Herën e parë dhe të dytë isha i ftuar nga institucione shqiptare. Herën e tretë vajta të shpjegoj mënyrat e bashkëpunimit ekonomik midis Greqisë dhe Shqipërisë, duke menduar se marrëdhëniet do të kapërcejnë krizën dhe se Greqia së shpejti do të kuptojë se vëllezër të vërtetë të sajë nuk janë serbët, por shqiptarët. Faktikisht nuk arrita rezultatet që doja, megjithatë, thellë brenda vetes kam parandjenjën se një bashkëpunim serioz në të gjitha fushat, midis Greqisë dhe Shqipërisë do të zgjidhte një sërë problemesh midis dy vendeve. Herën e fundit vajta inkonjito. Dëshiroja t’u bëj një vizitë miqve të mi, me të cilat kalova ditë të paharruara. Paralelisht u përpoqa që të prek dhe të vë në rrugë të drejtë çështjen e aftësive dhe veprimtarive artistike e kulturore të emigrantëve shqiptarë në Greqi, duke diskutuar me artistë të mirënjohur. 3.- Me që ra fjala tek emigrantët shqiptarë, a keni ndjekur jetën e tyre në Greqi dhe ç’mendim keni për këtë emigracion ilegal? Emigracioni dhe hyrja në grupe e shqiptarëve në Greqi përbën një ngjarje të gjallë, historike me përmasa që nuk janë vlerësuar. Për mua është një vërtetim i gjallë i Teorisë Pellazge. Të gjithë ata që janë konsideruar si fise të lashta greke si Ahhet, Jones Eolët, Maqedonasit vijnë nga pellazgët në periudha të ndryshme nga i njëjti vend i Ballkanit Veriperëndimor. Dhe unë që e mbështes atë teori, nuk mund ta imagjinoja se në fund të shekullit XX, kur shtetet bashkëkohore kanë intuitë konsoliduese për kombësinë e shtetit, do të kishte akoma një shpërngulje të tillë nga i njëjti vend. Isha natyrisht nga të paktit, për të mos thënë i vetmi, që kisha kapur përmasat, shtrirjen dhe rëndësinë e kësaj ngjarje historike, por zëri im nuk | |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Thu Jan 24, 2008 1:52 pm | |
| dëgjohej sepse, në këtë periudhë Greqia u lidh, me politikën serbe të Millosheviçit dhe mbante qëndrim armik ndaj emigrantëve shqiptar, ndryshe nga populli grek që në fillim, siç e dini, priti me dashuri dhe krahëhapur vëllezërit shqiptarë. Propaganda bashkëkohore e shtetit mund të kthejë natën në ditë dhe ditën në natë. Kështu u mashtrua dhe i gjithë populli grek që mbajti shpesh herë një qëndrim me rezerva, në disa raste, edhe armiqësorë ndaj refugjatëve shqiptarë. Natyrisht propagandën antishqiptare e ndihmuan e dhe disa elementë keqbërës që fatkeqësisht erdhën në Greqi. Ruaj marrëdhënie të mira me shumë refugjatë shqiptarë, shumë prej të cilëve bënë prokopi në Greqi dhe, me qëndrimin, punën, moralin e tyre të lartë, imponojnë tek njerëzit simpatinë dhe admirimin. Kohët e fundit përpiqem të kem marrëdhënie me njerëz të artit, të arsimit, të profesioneve të ndryshme tek të cilët kam theksuar vazhdimisht se e kanë për detyrë të ndryshojnë opinionin negativ që është krijuar në Greqi për shqiptarët. Miku im K. Traboini krijoi gazetën “Egnatia”, të cilën vazhdon ta botojë e pasionuara Floriana Paskali. Këngëtari dhe piktori Robert Alia-Dragot, ka vënë në qarkullim një kasetë me këngë shqiptare dhe greke, ka bërë 4 ekspozita të suksesshme pikture, që krijuan ndjenjë dhe emocione të mëdha. Mikja ime Majlinda Zeneli botoi një zgjedhje poetike dhe tërhoqi vëmendjen dhe mbarë opinionin. Një zgjedhje poetike me interes të veçantë, që përfshin vjersha të refugjatëve shqiptarë, botoi Kolec Traboini. Është një poezi që përveç interesit letrar ka edhe interes historik. Janë dëshmi tronditëse, refugjatësh të ndjeshëm shqiptarë në Greqi. Janë vjersha që nuk vijnë nga poetë të mëdhenj dhe të njohur, por në një moment do të bëhet e kuptueshme, se ato përbëjnë grimca tronditëse të fjalës, të artit dhe të eksperiencës. Gazetarë të mirënjohur si miku im Robert Goro punojnë në Greqi dhe gëzojnë respekt të veçantë. Ndërsa shumë artistë letrarë dhe Arben P. Llalla 68 poetë si Xhevahir Spahiu kanë ardhur në kontakt që të bëjnë të njohur në Greqi poezinë shqiptare dhe për këtë po bashkëpunojnë intelektualë kryesisht të përmendur që jetojnë si refugjatë në Greqi. 4.- Po shtypin shqiptar, a e ndiqni? Dikur më dërgonin të gjitha gazetat shqiptare, mjaft prej tyre i lexoja, por në përgjithësi nuk më mbetet kohë që të ndjek sistematikisht dhe pa mungesa shtypin. Nuk kam preferencë të veçantë për ndonjë gazetë. I jap rëndësi atij teksti që më përket dhe më intereson. 5.- Cilat janë hobet tuaja ? Një nga hobet e mia të dashura është peshkimi dhe noti. Kohë më parë, hobi im, ose më mirë pathosi im ishte piktura. Linda piktor por siç duket më tërhoqi një tjetër pathos, pathosi i kërkimeve të historisë, gjuhës dhe etnografisë së arvatitasve, megjithëse kam programuar që nga pjesa tjetër e jetës sime një vit t’ia kushtoj pikturës, ku të përgatis 10 vepra që të shprehin intuitën konkrete për artin. 6.- Si avokat cili është mendimi i juaj për zgjidhjen e çështjes së Kosovës? Për problemin e Kosovës në Greqi ka pasaktësi, mangësi dhe pikëpamje konkrete. Në librin tim të fundit “1991-1994 Greqia në grackën e Millosheviçit “informoj opinionin e lexuesit grek për problemin e Kosovës, duke ndryshuar përpjekjen propagandistike serbe se gjoja Kosova është pjesë e Kombit serb. Para se të vijnë në Ballkan sllavët, dhe në Kosovë Serbët, ajo zonë banohej nga fise ilire, greko pellazge si Dardanët dhe Poenët. Stërnipa të këtyre popujve ilir janë shqiptarët e Kosovës dhe të Shkupit (Maqedonisë). Para një shekulli kur serbët përpiqeshin të nguleshin në Kosovë, politikanët grekë dhe të njohur u përgjigjeshin: “Nuk keni asnjë të drejtë historike mbi këtë zonë e cila banohet nga shqiptarë, vëllezërit tanë, dhe me të njëjtin atësi nga Pelazgët, stërgjyshin e përbashkët” ( shih Vic. Berard) Odhiporikostin Maqedonia 1986. Shpresoj se prapë ndjenjat e grekëve ndaj shqiptarëve do të bëhen së shpejti vëllazërore dhe do të përforcohet përpjekja e kosovarëve që të fitojnë lirinë e tyre. Në Kosovë, shpejt a vonë do të luhet përsëri fati i Ballkanit dhe në qoftë se shqiptarë dhe grekë do të gjejnë mirëkuptim, do të dalin të fituar. Kush e kuptoi e kuptoi. 7.- Për situatën politike në Shqipëri sot, ç’mund të na thoni? Nuk ndjek politikën e konsumit të brendshëm, vetëm atë që u përket marrëdhënieve me Greqinë, dhe mëkëmbjen ekonomike të vendit me çmimin më të vogël. Që të mëkëmbet Shqipëria ekonomikisht do 10-12vjet. Në qoftë se do të humbas autoritetin e saj kombëtar, për mëkëmbjen e saj ekonomike, do ta paguajë shtrenjtë. Disa situata ekonomike shoqërore mund të dërgojnë cilësi morale, kulturore dhe tradita shekullore brenda një nate. Shpresoj se traditat shekullore që karakterizojnë popullin tuaj do të mbijetojnë dhe nga kjo provë e madhe e kësaj periudhe kalimtare. 8.- Për ç’personalitete politike shqiptare sot gëzoni respekt? S’kam një mendim konkret për këtë, por edhe po të kisha nuk do ta shprehja. Do të shprehem kur politikanë nga Greqia dhe Shqipëria do të arrijnë të paktën aq që ëndërroi por nuk arriti ta realizoi Ali Pashai. Të bashkohen dy popujt Arben P. Llalla 70 vëllezër duke lënë mënjanë dallimet fetare dhe kështu të bashkuar e të fortë të çojnë rrugën për të ardhmen, pa patur frikë e nevojë për asnjë armik, për asnjë mbrojtës. | |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Thu Jan 24, 2008 1:57 pm | |
| Njeriu që “në gojën e ujkut” ishte në betejë me kosovarët Bisedë: Me arvanitasin e madh, Aristidh KOLA Intervistoi Abdurahim ASHIKU, 9 shkurt 2000. 1.- Çfarë mund të na thotë Aristidh Kola për veten e tij? Linda më 8 korrik 1945, në fshatin Leondari të Thivës(Tebes), një fshat arvanitësh që atëherë quhej Kaskaveli. Atje viteve të hershme bënin djathin e mrekullueshëm Kackavall, ladhotiri (djathvaji). Fëmijërinë e kalova në fshat, në një mjedis ku jo vetëm gjuha, por edhe doket e zakonet, këngët e vallet, morali, sjelljet dhe karakteri i njerëzve mishëronin në mënyrë të theksuar karakteri i arvanitit. Në vitin 1963 fillova studimet në Universitetin e Athinës në drejtësi. Pas diplomimit, deri në vitin 1987 vazhdova të ushtroja profesionin e avokatit. 2.- Kur filloi dhe sa janë përmasat e punës suaj në shërbim të studimit të çështjes arvanitase? Fillimet u përkasin viteve 1970, por nga viti 1976 mund të them se jam marrë sistematikisht me gjurmimin dhe studimin e gjuhës arvanitase, të historisë dhe të folklorit arvanit. Fryt i atij studimi të gjatë ishte libri im i parë: “ARVANITËT DHE PREJARDHJA E HELENËVE”. Libri, që nga viti 1983 e deri sot është në rend të ditës dhe ka bërë 9 botime. Libri nuk është Arben P. Llalla 72 ndonjë histori arvanitase, por rishikim dhe ripërcaktim i historisë helenike në përgjithësi. Këtu qëndron origjinaliteti i tij, zhurma dhe interesi i madh ndaj tij. U përpoqa të faktoj, dhe më duket se e faktova se historia greke që nuk merr parasysh arvanitasit në epokën e re dhe pellazgët në atë të lashtë, as greke e as histori nuk mund të quhet, është thjeshtë një histori e sajuar. Do të vijë koha të shkruaj historinë e arvanitasve. Dhe në qoftë se nuk do t,a arrij unë do t’a bëjnë bashkëpunëtorët e mi më të rinj, në bazë të ideve dhe udhëzimeve të librit “Arvanitët dhe prejardhja e helenëve”. Këtu qëndron edhe vlera e madhe e këtij libri; një libër i ngjalljes së vetëdijes dhe jo një rrëfim historik. 3.- Aristidh Kola ishte i pari, në ballë të mbrojtjes së çështjes kosovare e të popullit të Kosovës në ditët më të vështira të tij. Cilët ishin motivet e kësaj mbrojtje? Që në vitin 1991 kisha parashikuar zhvillimin e ngjarjeve të lidhura me Kosovën, lëvizjet e Millosheviçit dhe të qarqeve nacionaliste të Beogradit. Shqetësohesha sepse në planet e tij të çmendura donte të ngatërronte edhe Greqinë me qëllim që të gjejë mbështetje për zgjidhjen e problemit shqiptar. Kërkonte nga Greqia që t,a ndihmojë në çastin e përshtatshëm me një kundërgoditje në Jug të Shqipërisë. Po ashtu kërkonte edhe nga Gligorovi të përgatitej për një përballim të përbashkët të problemit, sepse edhe në atë shtet, shpejt apo vonë do të ngrihej problemi i shqiptarëve. Siç e dini, çdo veprim politik ose ushtarak, që të ketë sukses, kërkon një parashtrim teorik për t,i bind aleatët dhe popullin. Millosheviçi foli si ortodoks i krishterë në kishën greke, e cila është me ndikim të madh në popull, foli si komunist në Partinë Komuniste Greke dhe si socialist popullor në PASOK. Ai me nacionalizmin dhe serbomadhizmin e tij arriti të mallëngjente nacionalistët dhe shovinistët e këtushëm. Ai mundi të rrëmbejë dhe të ngatërrojë shumicën e botës politike greke dhe si rrjedhojë edhe të popullit. U gjendën disa gazetarë grekë të cilët kuptuan, parashikuan dhe denoncuan planet aventureske gjakatare të Millosheviçit. Unë më duket se isha i vetmi që kisha theksuar dhe paralajmëruar se propaganda filoserbe dhe antishqiptare, e cila asokohe sapo kishte filluar, ishin dy anë të se njëjtës monedhë. Atëherë ishte shumë e vështirë të shkruaje e denoncoje për këto, sepse e gjithë bota politike dhe kisha qenë viktima të një mashtrimi dhe të një aventure me rrezik shumë të madh. Nuk ishte fjala se kisha frik për jetën time, por se nuk do të më dëgjonte askush. Shikoja se Millosheviçi, Karaxhiçi, Shesheli, Arkani dhe bandat e tyre kriminale prisnin të lajnë hesapet me Bisnjën dhe me Kroacinë dhe pastaj të lajnë duart një herë e mirë me Kosovën. Atëherë, për herë të parë, ndonëse gjithnjë kisha qenë antiamerikan, thashë: “Nuk ka shpresë tjetër vesh Amerikës”. Jeta luan lojëra të çuditshme; shumë herë mbytesh nga miqtë dhe shpëtohesh nga armiqtë. Në qoftë se nuk ndërhynte Amerika dhe Europa do të kishin probleme shumë të mëdha, të cilat u përpoqa t’i tregoja dhe t’i theksoj në libër. U përpoqa të lajmëroj udhëheqjen politike se po luan haptazi me zjarrin duke vënë në pikëpyetje vetë ekzistencën dhe tërësinë e shtetit grek. Mjerisht ai libër u varros krejtësisht në Greqi. Nuk pat asnjë jehonë dhe popullaritet kur u botua në vitin 1995. Në vitin 1999, kur shpërtheu kriza në Kosovë ua dërgova librin disa politikanëve me horizonte të hapura dhe e rivendosa në librari, ku ndonëse u shit, nuk iu dha përsëri asnjë popullaritet. Një vello heshtjeje! Ekzistonin njerëz këtu që Arben P. Llalla 74 kujtonin se Greqisë i leverdiste një “Serbi e Madhe”. Për fat të mirë grekët kurrë nuk do të mësojnë se çdo të thoshte për Greqinë një “Serbi e Madhe”. Këtu nuk mungon vetëm njohja e historisë. Mungon edhe fantazia.... Për sa i përket “betejës së kanaleve” e dija se shkoja në “gojë të ujkut”. Më kishin ngritur kudo kurthe, nuk më linin të flas kur shikonin se po ndikoja në opinionin publik me mendimet e mija. Shkoja i ndërgjegjshëm për të gjitha ato vështirësi dhe bashkë me mua shkonin edhe miq e bashkëpunëtorë të tjerë si Jorgo Miha dhe Jorgo Korizis dhe njerëz të tjerë të ndershëm, me të cilët nuk kisha kontakt dhe bashkëpunim deri atëherë si R.Sumeris, Xhanetakos, Theothoraqis(jo kompozitori), Dhimu e të tjerë. Bëmë një betejë krejt të pabarabartë, një betejë ama që e kishim detyrë t’a bënim. Ekzistonin sigurisht rreziqe të mëdha, por kur vendos të bësh diçka të rëndësishme në jetën tënde patjetër duhet të kesh parasysh gjënë më të keqe dhe të kesh vënë “kokën në torbë”. 4.- Vepra juaj “Greqia në kurthin e serbëve të Millosheviçit” e botuar edhe në shqip, e që evokon ngjarjet e Bosnjës a do të pasohet nga një volum i dytë me temë Kosovën? Libri “Greqia në kurthin e serbëve të Millosheviçit” e ka përkthyer Mite Guga. Libri ka një parathënie të bukur të mikut tim të dashur, Moikom Zeqo, me të cilin jam njohur para disa viteve në Athinë bashkë me të madhin, Dritëro Agollin. Ishte një joshje e madhe të shkruaj një pjesë të dytë me ngjarjet e fundit në Kosovë, Por, si ka thënë Gëte: “Ndërsa arti është i pafund, jeta është e shkurtër”. Nuk kam kohë. Po përpiqem të botoj veprën time “Zeusi pellazgjik dhe lajthitja indioeuropiane”, ku përcjell materiale dhe të dhëna shumë të rëndësishme, për periudhën parahistorike dhe kryesisht për paraardhësit e kosovarëve, Dardanët. Nga ana tjetër shumë gjëra i kam shkruar në revistën ”Arvanon” me të cilën merrja pjesë në betejë bashkë me kosovarët. Dhe së fundi; problemi kosovar mori një fund fatlum. 5.- Me çfarë planesh për çështjen shqiptare hyn Aristidh Kola në shekullin e ri? Planet duhet ti bëjnë vetë shqiptarët. Unë dhe sa të tjerë ju duam dhe ju ndjejmë vëllezër në të gjithë botën. Bëjmë vetëm planin ndihmë. Por që të ndihmojmë, duhet që t’i vetë me punën dhe veprat e tua të tregosh se ja vlen, se lufton në një rrugë të mirë për një qëllim të shenjtë. Barra bie mbi shpatullat e udhëheqjes politike dhe shpirtërore-kulturore të shqiptarëve. Nuk dua të hyj në fushën e politikës për shumë arsye. Dua ama të shpresoj tek udhëheqja intelektuale. Vëzhgoj ndërhyrjet dhe luftën e të madhit Ismail Kadare në fushën botërore. Është ambasador i madh i Shqipërisë në botën e jashtme. Pres akoma një lëvizje të madhe dhe mbështetjen e fuqishme të vlerave të mëdha intelektuale brenda Shqipërisë. Atje do të bëhet lufta më e madhe dhe më e vështirë, luftë kjo e domosdoshme për të ardhmen e Shqipërisë dhe të shqiptarëve. Problemin ekonomik e zgjidh lehtë shqiptari kudo që gjendet. Problemin e kombit, historisë dhe kulturës si do t’i zgjidhë në kushte kaq të vështira, me influencë e ndikime nga kaq rryma që invadojnë çdo ditë në vend ose që pranon emigrantët në vendet e huaja. Trimeritë e Herkulit kanë nevojë për trimëritë e herkulëve të rinj intelektualë. Kjo është rruga e ndritshme e lavdisë për njerëzit e artit dhe të shkronjave..... Arben P. Llalla 76 9 Një kuvendim-bisedë e fundme me intelektualin arvanitas Aristidh Kola “Pak njerëz në Greqi nuk e kanë gjyshen apo gjyshin arvanitas”(Aristidh Kola) Intervistoi Arben LLALLA, 19 gusht 2000. 1.- Zoti Kola, donim të dinim diçka për Lidhjen e Arvanitasve të Greqisë? Një burrë i zgjuar dhe i zoti, me e emrin Jorgo Maruga, formoi “Lidhjen e Arvanitasve të Greqi” në vitin 1981. Në vitin 1983 ky burrë i fuqishëm vdes duke lënë shumë materiale me vlera të rralla historike për arvanitasit. Në krye të Lidhjes u caktova unë. Po atë vit botova në gjuhën greke librin me titull “Arvanitasit dhe prejardhja e grekëve”, gjë që bëri që të më sulmonin arvanitasit, të cilët nuk e dinin as historinë, as kulturën e arvanitasve, as prejardhjen e vet nga Arbëria. Duhet që ata të lexonin dhe pastaj të bënim diçka, pra më parë teoria dhe pastaj praktika. Me disa miq të mirë filluam botimin e një reviste që e quajtëm “Besa”. Revistën “Besa” e nxirrnim një herë në tre muaj dhe arritëm të nxirrnim 35 numra. Pra, revista pati 9 vjet jetë. Kishim probleme ekonomike, por ndoshta më mirë mos të flasim për këto, megjithëse e patëm të vështirë, vërtetë shumë vështirë. Menduam me miqtë që të botonim për vit nga një kalendar me tema arvanitase. Kalendari i parë kishte në faqet e veta fotografitë e 12 kryeministrave të Greqisë, që ishin arvanitas. Pastaj nxorëm kalendarin me 12 heronjtë të mëdhenj të Greqisë që ishin arvanitas (arbëreshë), më vonë doli kalendari “200 vjet Marko Boçari”. Nxorëm dhe kalendarit “Gruaja arvanitase”. Nxorëm edhe kalendarin e viti 2000, me bukuritë dhe kulturën mbarëshqiptare. Mbas aktiviteteve të para, siç ishin: botimi i revistës “Besa”, dalja e kalendarit të parë dhe mbledhjet një herë në javë, vendosëm të shkonim fshat më fshat, ku banonin arvanitasit (arbëreshët). Në fshatin e parë që shkuam, na pritën me lot në sy arvanitasit. Bëmë një takim të bukur, ku merrnin pjesë mbi 2000 veta, por u zgjuan sigurimsat e shtetit grek (ASFALIA) dhe SFEVA (organizatë për çlirimin e Vorioepirit). U futën brenda në godinë, duke bërë rrëmujë, na bllokuan dhe përzunë popullin arvanitas të fshatit. Të nesërmen, të gjitha gazetat e majta dhe të djathta shkruanin për ne, duke na sharë dhe thënë “njerëzit e Papadhopulit u zgjuan” (Papadhopuli, ish-diktator i Greqisë, që sundoi nga viti 1967-1974, ishte nga Peloponezi, ku shumica dërrmuese e popullsisë është arvanitase. Shën A.Llalla). Kështu, arvanitasit u trembën dhe u larguan nga ne dhe nga Lidhja. Na luftuan ashpër, e kuptoni se çfarë u bë?! 2.- Pse arvanitasit nuk e flasin gjuhën e tyre, pra gjuhën mëmës, tremben, kanë turp, apo...? Ne atë punë filluam të bënim, që arvanitasit të mësonin gjuhën e tyre. Gjuhën e mëmës, gjyshes, gjuhën e heronjve të Kryengritjes të 1821-it në Greqi. Thuaj ç’të dush, po gjuha arvanitase është gjuha e mëmës dhe e tatës sonë. Është krim ta luftosh për ta zhdukur fare atë gjuhë. Nga ana tjetër, grekët na akuzonin se donim të zgjonim popullin arvanitas, për tu lidhur me Shqipërinë dhe shqiptarët. A e kupton se çfarë luhej?! Arben P. Llalla 78 3.- Revista “Besa” është mbyllur. Tani si qëndron puna? Revista “Besa” u mbyll, se ne nuk kishim të holla, por në vitin 1991 erdhën mërgimtarët e parë nga Shqipëria, dhe menduam që zyrën tonë, ku mblidheshim dhe bënim revistën “BESA”, ta kthejmë në qendër për mbledhjen e rrobave për mërgimtarët shqiptar. Këtë gjë e bëmë, që populli grek të kuptojë se me arvanitasit dhe me shqiptarët ata janë vëllezër, duan apo s’duan grekët, apo shqiptarët. Këtë gjë e ka thënë dhe një njeri i madh grek dhe shprehimisht kështu: “Grekët dhe shqiptarët janë vëllezër, gjërat e tjera janë përralla”. 4.- Kur erdhën arvanitasit e parë në Greqi? Arvanitasit erdhën në shekullin 14, kur u shpërbë principata e Gjin Bue Shpatës, por ka pasur shumë valë të arvanitasve nga Arbëria, disa dyndje të mëdha në Greqi. Me vdekjen e Gjergj Kastriotit-Skënderbeut, erdhën në Greqi shumë, shumë arvanitas. 5.- Pse mbas viti 1991 dhe në fillim të vitit 1992, shohim një urrejtje të grekëve ndaj shqiptarëve dhe ftohje të marrëdhënieve greko-shqiptare? Kur filloi lufta në Jugosllavi dhe në Bosnjë në veçanti, filloi një propagandë e keqe kundra emigrantëve shqiptarë që punonin dhe jetonin në Greqi, ishte marrëveshja ndërmjet Millosheviçit dhe politikanëve grekë. Pra Serbia, Maqedonia dhe Greqia kishin probleme me shqiptarët dhe filluan një propagandë të përbashkët kundër shqiptarëve në Ballkan. Millosheviçi, ai maskarai, i mashtroi politikanët grekë, duke u premtuar se do ta ndanin me Greqinë Rep. e FYROM-it (Maqedoninë) dhe nuk do të kishte më Republikë e Maqedonisë. Në atë kohë kur grekët mësuan se Shkupi do të quhej “Rep e Maqedonisë”, në Greqi kishte filluar një kundërshtim i madh, ishin lëvizur dhe gurët për të mos e lënë Shkupin të quhej “Rep. e Maqedonisë”. Kështu, në skenë doli Millosheviçi, duke u premtuar grekëve se FYROM-i do të ndahet ndërmjet Jugosllavisë dhe Greqisë. Por Millosheviçi u kërkoi grekëve që, mbasi të fitonte luftën me Bosnjën dhe me Kroacinë, të pastronte Kosovën nga shqiptarët. Atëherë grekët duhej të krijonin ndonjë problem fals, të rremë, në Jug të Shqipërisë me minoritetin grek që jeton aty, me qëllim që vëmendja e politikës dhe ushtrisë të Shqipërisë të përqendrohej në jugun shqiptar. Serbia në atë moment do të zhdukte nga Kosova, me luftë, të gjithë shqiptarët e atjeshëm, sepse politika shqiptare do të përqendrohej në Jug, ku grekët do të provokonin rrëmujë dhe, kështu, shqiptarët e Kosovës do të braktiseshin nga shteti amë Shqipëri. (Ky ishte plani i Millosheviçit që mashtroi grekët në politikën e tyre të vitit 1992-1995. Provokimet greke në Jugun shqiptar nuk munguan nga ana e grekëve, p.sh. më 1993 përzihet një prift grek nga Gjirokastra, z.Kristo Stamos, si person i padëshirueshëm. Më 1994 pesë grekë arrestohen dhe akuzohen për veprimtari në dëm të shtetit shqiptar. Më 10 prill 1994, një komando terroriste e organizatës MAVI sulmon një repart ushtarak shqiptar në fshatin Peshkëpi të Gjirokastrës, duke vrarë kapitenin Fatmir Shehu dhe ushtarin Arben Gjini. Piloto grek Kosta Vrakas hedh fletushka nga avioni I tij në Jugun e Shqipërisë me shkrime kundër kryetarit të shtetit shqiptar prof.dr.Sali Berisha, më 21 gusht 1994 (shën. A.Llalla) Unë këto i kam shkruar në librin tim me titull “Greqia në kurthin e serbëve të Millosheviçit”, botuar më 1995 në gjuhën greke dhe më 1998, në gjuhën shqipe. Arben P. Llalla 80 Kundër shqiptarëve u vunë komunistët e deri tek të djathtët në Greqi; partitë, gazetat, televizionet ishin me serbët dhe shpreheshin kundra shqiptarëve. Unë në atë kohë shkruaja i vetëm dhe u thoja grekëve: “Ku shkoni, mor të paditur, të luftoni kundra vëllezërve?! Ne jemi vëllezër me shqiptarët dhe jo me serbët”. Pastaj u sëmura rëndë nga mërzia e madhe, se po luftoja i vetëm. Për një çast e pashë se isha i vetëm për të mbrojtur çështjen e shqiptarëve të Kosovën dhe dhashë dorëheqjen si Kryetar i Lidhjes së Arvanitasve të Greqisë. Në krye të Lidhjes në fillim u vu Jorgo Gurizis. Më vonë bëmë votimet dhe u zgjodh Jorgo Mihas në krye të Lidhjes. Në këtë kohë unë, për të ndihmuar propagandën shqiptare dhe në veçanti shqiptarët e Kosovës, me shpenzimet e mia personale botova revistën “ARVANON”, një revistë e bukur, që u pëlqye shumë në Greqi. Përsëri u sëmura rëndë dhe më duheshin të holla për spital dhe mjekët. Kështu, u mbyll edhe revista “ARVANON”. Nuk kisha më forca, nuk isha më i ri si atëherë, kur çdo javë mbanim seminare për gjuhën arbërore fshat më fshat, ku banojnë arvanitasit (arbëreshët). | |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Thu Jan 24, 2008 1:59 pm | |
| 6.- Sa arvanitas ka në Greqi? Asnjë nuk e di, janë në miliona, sepse të pakët janë ata njerëz në Greqi që nuk e kanë gjyshen apo gjyshin arvanitas. Ka fshatrat të tëra me arvaniats, si p.sh. Thiva, Poleponezi, Korinthia, Arkadia, Spata, Atikia, Eubea, ishujt Idra, Speca, Andro etj. Atje ku arvanitasit janë të përqendruar në numër të madh, gjuha arvanitase vazhdon të flitet edhe deri më sot. Atje ku arvanitasit janë në pakicë, gjuha arvanitase ka humbur. Por gjuha arvanitase nuk është gjuhë e punës së përditshme. Ajo është gjuhë e zemrës, e mëmës dhe e tatës, është gjuha e shtëpisë, e vatrës. Në qoftë se rritesh pranë gjyshit dhe gjyshes, ashtu siç u rrita unë, e mëson gjuhën arvanitase, sepse tata dhe mëma janë në punë të shumtin e kohës. 7.- Shteti italian më 15 dhjetor 1999 miratoi ligjin nr.482 me titull-‘’Norma në lëndën mbi mbrojtjen e pakicave gjuhësore, historike, që na intereson për arbëreshët e Italisë, sipas të cilit lejohet mësimi i gjuhës amtare nëpër shkolla dhe shkrimi i shkresave në dy gjuhë atje ku arbëreshët janë shumicë. Po në Greqi pse nuk është miratuar një ligj i tillë, kur dihet që Greqia është anëtare e BE-së? Arbëreshët e Italisë e kishin harruar gjuhën e tyre; pak njerëz, shumë pak e dinin gjuhën e mëmës Arbëri. Kurse ne, arvanitasit e Greqisë, nuk e kemi harruar gjuhën tonë, gjuhën e arbërit. Gjyshërit dhe baballarët tanë kur i ndalonte djalli që të flitnin dhe t’u mësonin fëmijëve të tyre gjuhën arvanitase, ata ua mësonin edhe më mirë, kacafyteshin dhe bënin sherr, për mbrojtjen e gjuhës dhe identitetit arbëresh. Më parë në fshatin tim, kur isha i vogël, po të mos dije arvanitika (shqip), miqtë dhe shokët të tallnin, të vinin në lojë, të injoronin. Ndërsa sot........!? | |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Sun Jan 27, 2008 2:46 pm | |
| KREU IV SHTYPIN SHQIPTAR SHKRUAN PËR HUMBJEN E ARISTIDH KOLËS Prezantohet libri “Antonio Belushi dhe magjia e traditës popullore” i autorit Aristidh Kola 10 Nga Arben LLALLA Para pak kohësh në ambientet e sallës të korrespondentëve të shtypit të huaj në Athinë u bë prezantimi i librit i shkrimtarit dhe studiuesit të njohur me origjinë shqiptare në Greqi z.Aristidh Kola. Libri titullohet “Antonio Belushi dhe magjia e traditës popullore” dhe i kushtohet Antonio Belushit këtij shkencëtari në studimet e racës arbëreshe (arvanitas-shqiptar). Në prezantimin e librit ishin të pranishëm shumë shqiptar, grekë dhe italianë me origjinë shqiptare, gjithashtu ishte i pranishëm edhe ambasadori shqiptar në Athinë zoti Kastriot Robo. Hapja e prezantimit të librit filloi me një përshëndetje të ngrohtë të shkrimtarit Aristidh Kola, i cili nuk ndodhej në sallë për shkak të një sëmundje të papritur i cili u shtrua urgjentisht Arben P. Llalla 84 në një spital të Athinës një ditë më parë, mesazhin e lexoi e shoqja e shkrimtarit. Më pas fjalën e mori zoti Jorgo Miha, kryetar i “Qendrës së studimeve Arvanitase” (arbëreshe) i cili pasi i uroi shërim të shpejtë shkrimtarit e cilësoi urat Belushin “Apostoli Pavël” i arbëreshëve. Në fund të fjalës zoti Miha tha: ”Do ti shpiem deri në fund përpjekjet tona, për mos t’u nënshtruar kulturat dhe traditat tona arbëreshe”. Fjalën e mori muzikologu i njohur, Marko Dragumi, i cili i bëri një koment me pasion librit duke theksuar se: “Megjithë ndryshimet ndërmjet arvanitasve, arbëreshëve dhe shqiptarëve në mënyrën e të menduarit, të të shprehurit dhe të ndjenjave, ne jemi vëllezër të një kombi. Aq më tepër që pas kaq shekujsh i kemi ruajtur të gjalla gjuhën dhe traditat e vjetra shqiptare”. Aktorja e njohur e kinemasë dhe teatrit grek me origjinë arbëreshe, Keti Papaniko recitoi me pasion dhe me lot në sy poezitë e bukura popullore të mbledhura nga urat Antonio Belushi si” “Kali i luftëtarit”, “Balada e arbëreshëve”, “Nëna e të burgosurit”. Mes duartrokitjeve e mori fjalën i ftuari i nderit urat Belushi, duke falënderuar të pranishmit në shqip e greqisht, ai theksoi se libri i Aristidh Kolës është libër me gjak dhe lodhje të shumtë. Ai u shpreh krenar që gjuha, feja dhe traditat e bukura shqiptare janë ruajtur pas kaq shumë shekujsh në zemrat e arbëreshëve dhe kjo tregon për vitalitet të racës sonë shqiptare. Duket se ne arbëreshët ecim përpara në rrugën tonë historike me krahët e kulturës dhe të fesë, duke mbajtur të gjalla dhe aktive lidhjet tona shpirtërore me Shqipërinë dhe Greqinë. Shpëtimi dhe ringjallja e gjuhës dhe kulturës arbëreshe nuk na vjen nga ligji, po më shumë nga veprimtaria dhe urtësia jonë-tha në fund të përshëndetjes urat Belushi. Në fund për të pranishmit u dha një koktej. Vdiq studiuesi i njohur arvanitas Aristidh Kola Nga Robert GORO Shumë emigrantë shqiptarë që jetojnë e punojnë në Greqi u është prerë në mes gëzimi për fitoren e Shqipërisë kundër ekipit helen. Vetëm pak minuta pas përfundimit të kësaj ndeshje, ata kanë mësuar lajmin e hidhur të vdekjes së studiuesit të njohur arvanitas Aristidh Kola, i cili ndërroi jetë pas një sëmundje të rëndë që iu shfaq papritur muajin e fundit. Aristidh Kola ishte ndoshta miku më i mirë i emigrantëve shqiptarë në Greqi e sidomos i intelektualëve, shkrimtarëve e artistëve emigrantë të cilët i përkrahu pa rezerva. Shumëkush e mban mend se me sa zjarr e mbrojti ai çështjen e Kosovës, kur iu desh të përballojë në ekranet e televizioneve greke vitin e kaluar, dhjetëra e kundërshtarëve të sulmeve të NATO-s dhe mbështetës të Sllobodan Millosheviçit. Debatet e tij televizive kanë mbetur të pashlyera, për guximin qytetar dhe forcën e argumentit; reagimet ndaj qëndrimit të tij në këto debate morën madje edhe rrugën e drejtësisë pas padive që bënë njerëz me pikëpamje diametralisht të kundërta me Aristidh Kolën. Aristidh Kola ishte një studiues i pasionuar e i aftë i trashëgimisë arvanitase në Greqi dhe partizan i flaktë i forcimit të marrëdhënieve greko-shqiptare. Ai botoi një sërë librash, ku më i njohuri ishte ai me titull “Arvanitasit dhe origjina e grekëve” që shënoi një numër mjaft të madh shitjesh e u botua tetë herë. Botoi gjithashtu një studim mbi lidhjet e greqishtes së vjetër me shqipen, titulluar “Gjuha e perëndive”, si dhe librin publicistik ”Greqia në kurthin e serbëve të Arben P. Llalla 86 Milosheviçit”(1995), i cili kritikonte ashpër qëndrimin proserb të Greqisë dhe paralajmëronte për një sërë zhvillimesh të pakëndshme, të cilat ndodhën në vitet e mëpastajme. Po ashtu Aristidh Kola ribotoi shoqëruar me një koment të hollësishëm tekstin e Thirrjes së arvanitasve të Greqisë drejtuar shqiptarëve të Shqipërisë. Kohët e fundit po merrej me hartimin e një fjalori të gjuhës arvanitasve, e cila studiohej në lidhje me greqishten e vjetër, shqipen dhe pellazgjishten. Për shumë vjet Aristidh Kola ishte kryetar i Lidhjes së arvanitasve të Greqisë dhe botues i revistës “Besa”, ndërsa para katër vjetësh filloi të botonte vetë revistën “Arvanon” me materiale kushtuar hulumtimit të historisë e kulturës së arvanitasve të Greqisë. Ai mbante lidhje të ngushta me gjithë qarqet kulturore të diasporës e të arbëreshëve të Italisë, ndërsa më 1986 kishte organizuar një koncert të madh të këngës arvanitasve, të cilin ëndërronte ta përsëriste, duke shtuar edhe këngët e arbëreshëve, të cilat i kishte zbuluar e përpunuar këngëtari i njohur, gjithashtu arvanitas Thanasis Moraitis. Aristidh Kola kishte vizituar disa herë Shqipërinë dhe më 1994 ishte nderuar me urdhërin “Naim Frashëri”. Nga gjithë qarqet në Greqi që janë partizanë të forcimit të marrëdhënieve greko-shqiptare, vdekja e Aristidh Kolës po përjetohet si një humbje mjaft e rëndë. I ndjeri la pas gruan dhe dy fëmijë djalë e vajzë, të moshës 14 dhe 23 vjeç. 87 12 Përshëndetja e fundit me Aristidh Kolën (Mbajtur në ceremoninë mortone nga Kastriot KAÇUPAJ) Në emër të gjithë shqiptarëve dhe të Shoqatës “VËLLAZËRIMI” këtu në Greqi, që të deshën dhe ti i respektoje shumë, po të sjellim ngushëllimet e fundit ty, Aristidh, personalitet i madh ARVANITAS, avokat dhe studiues i mirënjohur ne Greqi, ku ti u linde e u rrite, por dhe nga gjithë diaspora shqiptare. Ngushëllime gruas suaj, vajzës dhe djalit tuaj të dashur. Ngushëllime gjithë njerëzve tuaj të shtrenjtë në fshatin Kackaveli të Thivës, shokëve dhe miqve të tu, që përherë të kanë qëndruar pranë. Në belbëzimin tonë të këtyre fjalëve janë qindra e mijëra zemra shqiptare këtu në Athinë e në të katër anët e botës, ku punojnë e militojnë shqiptarë, që sot në këtë ditë vajtojnë ikjen e parakohshme të shokut dhe mikut më të mirë të shqiptarëve. Ose, më saktë, do të shpreh dëshirën e mendimin e mijëra të dashurve të tu. Lamtumirë, ti, o Aristidh, ti, o SHQIPTAR I MADH! Ju të shkoni i qetë në rrugën që jeni nisur, se ne s’do të harrojmë kurrë, zëri yt nëpërmjet kordonit telefonik, ashtu siç qe i ëmbël, do të jehojë në veshët tanë, ashtu siç ishe i qeshur, do të ngelesh në kujtesën tonë. Jeta jote e re e plot privacione bëri shumë miq, se qe një jetë e ndershme e me plot dashuri, se qe një jetë luftë për drejtësi, se qe një jetë studimi e përfitimi jo material, por shpirtëror, një jetë përfitimi të mijëra e mijëra zemrave patriotësh që janë mbledhur sot këtu për të dhënë lamtumirën e fundit. Mendimi juaj i hedhur në letër se: Arben P. Llalla 88 shqiptarët i kanë gjetur të gjitha rrugët në histori përveçse bashkimit të tyre. Po të themi sot ty, që amanetin tënd ne, shqiptarët emigrantë në Greqi sot para varrit tuaj jemi një e të bashkuar. Flini i qetë në gjumin shekullor, se vepra juaj e mençur rrezaton dritë. Lamtumirë, i dashur shok! Lamtumirë, i dashur mik! Lamtumirë, i dashur bashkëpunëtor! Lamtumirë, studiues i madh! Lamtumirë, bashkëkombësi ynë! | |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Sun Jan 27, 2008 2:51 pm | |
| Arvanitasi i madh Aristidh Kola “Si e njoha studiuesin arvanitas, ç’mendonte ai për marrëdhëniet shqiptaro-greke dhe veprat e tij” Nga prof. Nasho JORGAQI Në këtë mes vjeshte, dha frymën e fundit në një nga spitalet e Athinës Aristidh Kola, ati shpirtëror i arvanitasve të Greqisë, kryetar i bashkësisë së tyre, i njohur dhe i nderuar si historian dhe studiues në zë i botës arbërore. Njohja me Aristidhin Për herë të parë më kanë folur për Aristidhin bashkëfshatarët e Fan Nolit në Trakë. “Nuk e njihkeni?!”- më thanë ata të habitur në gjuhën e nënës. “Në ka njeri që bashkon arvanitët, nga Traka në ishujt e Egjeut, është Kolja!”-më përmendën librat e tij dhe revistën “Besa” që nxirrte ai. Disa muaj më vonë, m,u dha rasti ta takoj vetë Aristidhin, që me mend e kisha përfytyruar ndryshe nga sa më doli. U njohëm në një kongres ndërkombëtar të minoriteteve gjuhësore në Palermo. Para meje, qëndronte një burrë afër të dyzetave, me trup mesatar, me ca sy të qeshur si prej fëmije dhe tepër i çiltër. Gjithë qenia e tij më dukej se rrezatonte vetëm mirësi dhe dashuri. Fliste disi i ndrojtur në gjuhën arvanitase. Mbaj mend nga ky takim të më kenë mbetur fjalët: “Në fshatrat tona, pleqtë gjuhën shqipe e quajnë gjuhën e zogjve. Po fole me këtë gjuhë, je vëllai i tyre”. Më pas me Aristidhin i bëmë miq: u takuam disa herë në Athinë e në Tiranë, shkëmbyem letra dhe libra, flisnim në telefon, më dërgonte rregullisht revistën “Besa”. Duke kujtuar të gjitha, tronditem që tani ai nuk është më. Iku shpejt, në moshën 56-vjeçare, në kulmin e pjekurisë, në valën e punëve, mes sa e sa planeve e projekteve që kishte nëpër duar për të mirën e bashkësisë arvanitase. Kush ishte Aristidh Kola Aristidh Kola vinte nga fshati Kaskaveli i Thivës, prej kësaj krahine të njohur si vatër arvanitase në tokën helene. Mësoi në vendlindje dhe kreu studimet e larta për drejtësi në Athinë, por u mësua dhe u brumos shpirtërisht me kulturën dhe vlerat historike arbërore, me krenarinë dhe karakterin e të parëve të fisit. Puna si avokat në jetën e tij do të ishte gati e përkohshme, sepse shpejt iu përkushtua hulumtimit, studimit dhe popullarizimit të traditave amtare. Boton revistat “Besa” dhe “Arvanon”, themelon shtëpinë botuese “Thamiris”, zgjidhet në krye të Lidhjes të Arvanitasve të Greqisë “Marko Boçari” dhe të Shoqatës “Studimet pellazgjike”, po para së gjithash punon si historian dhe publicist, duke bërë emër në fushën e albanologjisë. Brenga disa viteve boton një varg librash, si: ”Arvanitasit dhe prejardhja e grekëve”(1983), që i dha menjëherë famën e një studiuesi serioz, “Gjuha e perëndive”, “Proklamata e lidhjes arvanitase të viti 1899”, “Fillimet e studimeve arvanitase”, “Greqia në kurthin e serbëve të Milosheviçit”, “Antonio Belushi dhe magjia e traditave popullore” etj. Por A.Kola nuk ishte vetëm njeri kabineti, por edhe një veprimtar i shquar, madje do të thosha lider i lëvizjes për ringjalljen e bashkësisë arvanitase. Dhe këtë ai do ta bënte përmes një veprimtarie të gjallë e të gjithanshme në terren, duke shkelur e krijuar lidhje me të gjitha vatrat arbërore, si: në Atikë e Peloponez, Trakë e Beoti, Eube dhe ishujt e Egjeut. Ai ishte kthyer në një figurë simbol, që bashkonte vëllezërit e një gjaku, të integruar në hapësirat e shoqërisë helene. Roli kryesor në këtë ndërmarrje të Kolës do ta luanin revistat e tij, të cilat u bënë sa tribuna të mendimit arbëror, aq edhe pasqyrë e thesareve shpirtërore dhe e vlerave historike etnike. Ato janë një enciklopedi e vërtetë e botës arvanitase, e historisë dhe e gjuhës, e folklorit dhe etnografisë, e jetës zakonore dhe psikologjisë së tyre. Një pasuri e pallogaritshme dhe krejt origjinale, e vjelë nga dhjetë shekuj histori dhe përjetime të thella arbërore. E paraqitur në disa rubrika, lexuesi dhe studiuesi gjen në to gjithë rrjedhat e jetës arvanitase, nga këngët e djepit e deri tek portretet e burrave të shquar të historisë dhe të kulturës. Në këtë rast, Kola nuk është vetëm organizator dhe frymëzues i dhjetëra bashkëpunëtorëve, por dhe autor i sa e sa artikujve dhe studimeve me vlerë. Shumë interesante dhe domethënëse paraqite rubrika e letrave nga lexuesi, me të cilët kryeredaktori bashkëbisedon me mbarë vatrat arvanitase. A.Kola është iniciatori dhe bashkëpunëtor për mbledhjen e këngëve arvanitase dhe regjistrimin e tyre në një disk, së toku me muzikantin dhe këngëtarin e njohur Th.Moraiti, që meritoi lavdërime publike nga kompozitori i madh grek, M.Teodoraqis. Vdekja e shkëputi përdhunshëm Aristidhin, në kohën kur po përgatiste për shtyp veprën gjuhësore “Zeusi pellazgjik dhe gabimi indioeuropian”, ndërsa kishte gati “Ditarin e Kosovës, dhe punonte prej vitesh për “Fjalorin krahasues të gjuhës arvanitase” etj. Ëndrra dhe objektivi i tij madhor ishte të krijonte në Athinë Institutin e Studimeve Arvanitase, një projekt që mbeti përgjysmë, por që tani, me vdekjen e tij, është kthyer në një testament për bashkëpunëtorët dhe pasuesit. 92 Mesazhet e A.Kolës Duke i qëndruar besnik rrënjët të veta, A.Kola, ky arvanitas i madh, po dhe qytetari denjë i atdheut helen, gjithë jetën iu përmbajt një konstanteje të palëvizshme: afrisë dhe vëllazërisë shqiptaro-greke. Kjo del nga tërë veprat e tij, por në mënyrë të veçantë duket te librat “Arvanitasit dhe prejardhja e grekëve” dhe “Greqia në kurthin e serbëve të Milosheviçit”, në të cilin, nga pozitat e historianit dhe të analistit, përpiqet të zbulojë dhe të argumentojë lidhjet e thella mes fqinjëve të përjetshëm. Nga kjo pikëpamje, nuk është e rastit pritja e jashtëzakonshme që iu bë librit të marrin parasysh se brenda disa viteve u ribotua nëntë herë. Autori mbron tezën e prejardhjes së përbashkët pellazgjike të shqiptarëve dhe grekëve dhe ndjek fatin e tyre nëpër analet e historisë përmes faktesh, argumentesh, tezash dhe hipotezash. Sipas tij, historia e shqiptarëve të Greqisë nuk nis me zbritjes e tyre në shekullin 15 e këtej, por shumë më përpara. Dhe kjo, sado e vështirë që paraqitet, në vështrimin e Kolës, parë nga pikëpamja historike, linguistike, folklorike, tërheq vëmendjen dhe i shërben së vërtetës shkencore. Kujtimet e mia të fundit me Aristidhin Vitin e kaluar, në kohën e ngjarjeve të Kosovës, duke u gjendur në Greqi, e pashë disa herë Aristidhi në debatet televizive që zhvilloheshin në “TV Skaj” dhe “Kanali 5”. I vetëm përballë të gjithëve, ai mbronte çështjen kosovare me kurajë të pashoqe dhe me argumente tronditëse, duke polemizuar me kundërshtarët fanatikë dhe filistinë. Aq i egër i tyre, sa pati dhe nga ata që e akuzuan Kolën si agjent të shtetit shqiptar, por ai i ftoi ata të dilnin në gjyq dhe të ballafaqoheshin përpara drejtësisë. Isha i prekur nga këto skena dhe, kur u takuam pas disa ditëve, nuk dija si ta përgëzoja dhe të çmallesha. Qëndruam dhe biseduam disa herë në studion e tij, rrethuar nga librat e bibliotekës albanologjike dhe portretet e arvanitasve të shquar. Studioja e tij në mes të Athinës ishte dera gjithnjë e hapur e emigrantëve shqiptarë, sidomos e intelektualëve. Aty do të takoje disa prej tyre në ato ditë, kur përgatiteshin për miting në sheshin “Omonia”, për mbrojtjen e çështjes së Kosovës. Aristidhi u vinte në ndihmë, deri edhe për pankartat, duke përballuar shpenzimet e rastit dhe merret me mend gëzimi i madh që i ngjalli suksesi i mitingut. “Triunfoi e vërteta”,- më tha dhe në këtë rast e vërteta është me shqiptarët. Natën e fundit më ftoi për darkë. Më çoi në një lokal i VIP-ëve të politikës dhe këtu siç më tha, e bëri jo pa qëllim. Sapo hymë në restorant, ndjeva vështrimin e disa tavolinave kthyer nga ne dhe pëshpëritje. “Kastile të solla këtu, më tha, - këta janë ata që, në vend të shohin gjakun e Kosovës dhe lotët e fëmijëve, numërojnë bombat e NATO-s dhe flasin për humanizëm”. Një qetësi gati mistike e mbuloi gjithë qenien e Aristidhit në këto çaste. Me kokën lart, i menduar, duke thithur llullën, qëndroi një hop dhe pastaj vazhdoi bisedën. Për Kosovën, për fatin historik të shqiptarëve, për cilësitë e tyre, që i kanë bërë të mbijetojnë në mijëvjeçarë, për lidhjet deri dhe në perënditë e lashtësisë dhe për gjendjen e karakterin e tyre plot kontraste nga më të çuditshme. Duke u ndarë atë natë vonë me Aristidhin, ai më dhuroi numrin e ri të revistës “Arvanon”. “Është numri i fundit, - më tha me gjysmë zëri. Tani për tani nuk e përballoj dot financiarisht.” Nga drita e rrugës, tek u përqafuam, vura re sytë e tij të rrëmbushur dhe ndjeva shtrëngimin e fortë të duarve. Gjithë sa ndodhi në këtë takim të fundit s,ishte e rastësishme. Pak më vonë mora vesh se ai vuante nga një sëmundje e pashërueshme. Arben P. Llalla 94 14 “Engjëlli mbrojtës“ i shqiptarëve Vdiq arvanitasi i madh i ditëve tona, Aristidh Kola Nga Seferina S. SERIANI Data 11 tetor. Në katin e dhjetë, dhoma 613 e spitalit shtetëror “Evangjelizmos” të Athinës, ku prej një muaj luftonte me vdekjen njeriu ynë më i dashur Aristidh Kola. Ora 21,00. Ai përfundimisht kuptoi se jeta e tij po fikej. U hodhi një vështrim të fundit atyre që e rrethonin. Fëmijët e tij, Pano 14 vjeç e Ksenia 23 vjeçe, dëgjuan t’ju pëshpërisë me zë të dobët fjalët e tij të fundit atërore. Vdiq nga leuçemia në gjak, e cila iu shfaq papritur në maj të këtij viti. Aristidh Kola u lind në vitin 1944 në fshatin Kaskaveli të Tebës, vend ky i populluar me shumë arvanitas, bir i një familje të tillë qe i ndjeri. Kreu studimet në Fakultetin Juridik të Athinës në vitin 1969 dhe ushtroi për një kohë të gjatë profesionin e avokatit. Në vitin 1985 braktisi avokaturën për t’iu kushtuar hulumtimit të arvanitasve e pellazgëve. Po atë vit zgjidhet kryetar i Lidhjes së arvanitasve të Greqisë. Nis botimin e revistës “Besa” dhe themelon “Qendrën e Studimeve Pellazgjike”. Në vitin 1995 në shtëpinë e tij botuese “Thamiris”, që në shqipe do të thotë: E tha mirë, krijon “Qendrën e Kërkimeve Arvanitase” dhe nis botimin e revistës “Arvanon”. Ka botuar shumë libra me vlerë si “Gjuha e Perëndive”, “Arvanitasit dhe origjina e grekëve”, “Fjalori komparativ i gjuhës arvanite”, “Greqia në kurthin e serbëve të Milosheviçit” dhe së fundit, i sëmurë në spital përfundoi dorëshkrimin e librit të tij me titull “Prometteu dhe Zeusi” libër për botimin e të cilit do të kujdeset gruaja e tij, z.Nansi Kola. Ky libër pritet të zgjojë interesim nga se në të autori ka studiuar dhe ka gjetur lidhjet e lashta që i bashkonin dy trashëgimtarët e hershëm të pellazgëve Albanët dhe Helenët. Kola ishte mbrojtës i madh i të vërtetës historike duke u bërë simbol i saj. Me njohuritë e tij të thella dhe intuitën e hollë ai parashikoi rrjedhën e shumë ngjarjeve që u vërtetuan nga koha. Kështu në librin e tij “Greqia në kurthin e serbëve të Molosheviçit” Aristidh Kola qëndroi madhështor e bindës para njëanshmërisë proserbe të mediave greke. Në paraqitjen e tij për çdo mbrëmje në telerevista e shumë kanaleve televizive private greke, gjatë sulmeve të NATO-s mbi serbët, ai mbrojti historinë duke akuzuar politikën antishqiptare të Milosheviçit. Me këtë veprim ai vinte publikun e painformuar grek përballë dramës e dhimbshme kosovare. Po në këto ballafaqime ai mori edhe provokime e fyerje e deri akuza si “Agjent i NATO-s dhe i Shqipërisë”, akuza këto që ai i gëlltiti për hir të së vërtetës. Në të njëjtën kohë ai fitoi besimin e çdo shqiptari kudo që ndodhej në Greqi. Ata adhuruan në figurën fisnike të Aristidh Kolës zëdhënësin e së vërtetës, arvanitasin dhe historianin e madh. Shqiptarët, të cilëve ai u fliste shqip, e donin dhe e adhuronin si pak të tjerë se vërtetoi me fakte se sa i donte ata. Për këtë, me pajtim unanim të emigracionit shqiptar në Greqi i është bërë kërkesë presidentit të Shqipërisë për dekorim të tij, gjë që nuk u bë me gjalljen e tij. Por u ndje i nderuar kur në vitin e kaluar iu komunikua se një rrugë në Gjirokastër mori emrin e tij “Rruga Aristidh Kola”. Aristidh Kola në çdo kohë gëzoi respekt në shtetin e të parëve. Si në vitin 1984, kur kreu i atëhershëm i shtetit shqiptar Enver Hoxha e përgëzon për librin e tij “Arvanitasit”, si në vitin 1995, kur Sali Berisha, president i Shqipërisë e priti atë në selinë presidenciale të Republikës duke Arben P. Llalla 96 i ndarë çmimin “Ismail Qemali”. Ndërsa në vitin 1998, presidenti aktual i Shqipërisë z.Rexhep Meidani gjatë vizitës së tij në Greqi kërkoi takim të veçantë me Aristidh Kolën. Ai kishte miqësi po ashtu edhe me shumë personalitete të politikës, të shkencës e të arteve nga Shqipëria e Kosova. Ai kishte miq në të gjitha shtresat e emigracionit shqiptar në Greqi. Këtë e dëshmoi edhe ceremonia e varrimit të tij, ku të pranishmit, erdhën me pikëllim në zemër e lot në sy. Rreth 1000 njerëz, gjysma e të cilëve shqiptarë, i dhanë lamtumirën e fundit mikut të tyre besnik. Qeveria shqiptare u përfaqësua nga personeli komplet i Ambasadës Shqiptare, ndërsa pati edhe përfaqësues nga Ministria e Jashtme. U vendosën kurora me lule nga presidenti i republikës Meidani, kryeministri Meta, ministri i jashtëm Milo, nga Amasada shqiptare, nga konsullatat shqiptare në Selanik e në Janinë, ndërsa nga emigracioni shqiptar në Greqi dhjeta e dhjeta buqeta lulesh. Fjalën lamtumirëse në emër të arvanitasve të Greqisë e mbajti kryetari i tanishëm i Lidhjes, Jorgo Miha dhe zëvendësi i tij Jorgo Gurizi. Në emër të emigrantëve shqiptarë foli zoti Kastriot Kaçupi. | |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Mon Feb 04, 2008 12:51 am | |
| Tre ditë nga jeta e tij Nga Eriolda LENGO Mësoj nga prindërit, që z.Aristidh Kolja, ndodhet në spitalin “Evangjelizmo”. Pyesja gjithmonë njerëzit e mi për gjendjen shëndetësore, por asnjëri s’mund të më jepte një përgjigje të saktë. Kaluan katër muaj, të them të vërtetën, nuk kisha shkuar asnjëherë ta takoja. Sipas mendimeve, të njerëzve gjendja shëndetësore ishte e rëndë, dhe unë nuk kisha kurajon të shija një njeri, i cili për mua ishte idhull, të shkrihej dita ditës si qiriu..... 11 tetor 2000 Zemra dhe sytë e gjithë shqiptarëve ishin të ngulitura në TV. Prisnin me padurim të shkonte ora 8 e mbrëmjes, për të ndjekur ndeshjen e futbollit Shqipëri-Greqi. Atë ditë, e kisha lënë me motrën të shkonim në spital, por mendova që të shkonim të nesërmen. Në qoftë se fitonte Shqipëria, t’i jepja një lajm të gëzueshëm. Mbas një mbrëmjeje plot ankth dhe emocion, prisja me padurim të vinte e nesërmja, t’i jepja lajmin e fitores dhe ta pyesja se si shkonte me shëndet, për t’i dhënë kurajo, se jeta është e gjatë e ne shqiptarët kemi nevojë për të, sot më shumë se kurrë. Nuk më shkonte kurrë në mendje, se mund të ishte nata e fundit, që ndodhej midis nesh. Arben P. Llalla 98 12 tetor 2000 Bie telefoni. E ngre. “Familja Lengo?”, “Po”- përgjigjem. “Marr, që të them, se zoti Kolja iku nga kjo jetë, mbrëmë rreth orës 23 dhe varrimi bëhet nesër në orën 4 mbasdite, në varrezat e bashkisë në “Zografu”. Ngriva për një çast e gjithçka u nxi përpara syve të mi. E mbylla telefonin pa thënë asnjë fjalë. E hutuar nga ky lajm, u nisa për në spital, me shpresën, se mund të kishte ndodhur ndonjë keqkuptim. Por, jo, gjithçka ishte e vërtetë, një e vërtetë e pa besueshme. U ula në një stol të mblidhja vetveten e zhytur në mendime, të cilët për një çast, ndaluan në takimin tonë të parë, në zyrën e tij. I ulur përballë meje në karrige, më shikonte me sytë e tij të fryrë e fytyrën e tij të mprehtë. Herë pas here, pastronte llullën me thikën e vogël, që ndodhej mbi tryezë. Çdo gjë në atë zyrë, duke filluar nga ai, ishte shumë e ngrohtë, e ngjashme me një fole, që përqafonte në gjirin e saj të gjithë shqiptarët. Më bënte përshtypje, dashuria e këtij njeriu, për emigrantët shqiptarë që ndodheshin në Greqi, mënyra se si fliste për ta dhe respektin ndaj tyre. Kudo, që hidhje sytë, nëpër zyrë shihej libra, që flisnin për kulturën e traditën e popullit shqiptar, si “Arvanitasit dhe prejardhja e grekëve”, Gjuha e perëndive”, “Gjakftotësia”e Ismail Kadaresë. Po kështu gjeje edhe libra të autorëve shqiptarë të botuara nga shtëpia botuese “Thamiris”. Ndërsa lart në qendër të bibliotekës, ai kishte vendosur bustin e bardhë të Gjergj Kastriot Skënderbeut dhe pranë tij flamurin shqiptar. E ndjen, për në çast në shpirt, që nuk je vetëm, por ke pranë dikë, që të mbron, të frymëzon, që të jetosh i lirë dhe të ruash traditat dhe gjuhën tënde e pse je në dhe të huaj. Po hapa sytë me ngadalë dhe pashë se jetoja një ëndërr, një ëndërr që vraponte në makinën e memorjes e të çonte vite mbrapa. Lotët fillojnë të pikojnë. Ishim të gjithë aty. Emigrantët shqiptarë, jo vetëm nga Athina, por edhe nga Srlaniku, Patra dhe Kavala e mes tyre aktori i njohur Bruno Shllaku. Qëndroj për një çast pranë kishës. Kurora në emër të personaliteteve të qeverisë shqiptare veçonin. Midis tyre kurorat e kryetarit Rexhep Mejdani, kryeministrit Ilir Meta, ministrit të Punëve të Jashtme zotit Paskal Milo, Ambasadës sonë në Athinë, Konsullatës së Përgjithshme Shqiptare në Selanik. Nuk besoja që ndodhesha në varrimin e z.Aristidh Kolja. Më ishte ngulitur në mendje se ndodhej në zyrën e tij e punonte me orë të tëra. Por e vërteta u shfaq përpara syve të mi, kur pashë trupin e pajetë të z.Kolja, në shtratin e përjetshëm, mbuluar me trëndafilat e bardhë të një vajze shqiptare, mbi kraharorin e të paharruarit Aristidh Kolja, gjatë përcjelljes së fundit të tij e vështroja fytyra e qeshur të jepte përshtypjen që flinte e do të zgjohej nga ky gjumë i thellë nga çasti në çast. Por kur sytë e mi u takuan me fytyrën e dy fëmijëve të tij, Panos e Poliksenit, kuptova që çdo gjë kishte marrë fund. Erdhi ora që ti jepja lamtumirën e fundit këtij personaliteti të shquar, duke u shtrirë një herë e përgjithmonë në gjirin e tokës nënë që do e kishte pranë saj, e do i lehtësonte dhimbjen, që iku nga kjo jetë kaq i ri e kaq shpejt, pa mbaruar veprat e tij. Pra këto ishin tre ditë, tre ditë nga jeta e pashuarit Aristidh Kolja, i cili do të ndriçojë edhe atje ku ndodhet... Arben P. Llalla 100 16 Yje që nuk shuhen kurrë Më 14 tetor 2000, në varrezat e Zografos së Athinës u ul një yll, u ul për pak çaste për t’u ngritur e ngjitur në kostilacionin e madh të shqiptarizmës përkrah De Radës, Naimit, Nolit... Adem Jasharit. Nga Abdurahim ASHIKU “...Kur vendos të bësh diçka të rëndësishme në jetën tënde patjetër duhet të kesh parasysh gjënë më të keqe dhe të vesh “kokën në torbë”. (Aristidh Kola) Në korrik të 1996, kur si pasojë e dhunës fizike dhe psikologjike që regjimi i atëhershëm në Shqipëri ushtronte ndaj meje dhe familjes sime, thjesht sepse isha gazetar largohesha dhimbshëm nga Dibra dhe Shqipëria ime, Dritëro Agolli i madhi i letrave shqipe, në shtëpinë e tij, do të më ngushëllonte duke më dhënë me vete një numër telefoni me një emër njeriu...”Është miku im më tha-por mbi të gjitha është mik i madh i shqiptarëve të thjeshta” Dritëro Agolli më kishte dhënë me vete floririn e gjakut të shprishur shqiptar të kohës sonë, Herkulin intelektual të botës arvanite... Nuk do t’a përdorja atë numër telefoni sepse nuk desha që hallin tim t’a bëja hall të atij njeriu që si do të mësoja më vonë ishte rritur burrëruar midis halleve të arvanitasve, ishte Avokat i Madh i çështjes Arvanite, profesional e shpirtëror. Dhe si pasoja ishte me të vërtetë në “gojën e ujkut”. Aristidh Kolën për të cilin hulumtova më sipër, di t’a njihja “nga afër” në qoftë se quajmë “afër” ekranin e vogël shtëpiak në ditët e vështira, por të mëdha të Kosovës, në ato ditë kur në arenën ballkanike e botërore flitej për “Herkulët e rinj”, siç i quante ai luftëtarët e UÇK-së, kur shpërnguleshin dhunshëm kosovarët dhe kur thirrja e hershme e tij: “Nuk ka shpresë veç Amerikës”, ishte tashmë realitet. Aristidh Kola, me një trimëri e burrëri të rrallë në histori ngjitej në ekranin e vogël grek, në atë hapësira milimetrike që ndonjë stacion televiziv kishte hapur për të, me një forcë mitike, ngrihej si Anteu mbi reaksionin grek që me mitingje e tamtame publike e kishtare ishte ngritur në përkrahje të gjenocidit makabër millosheviçian ndaj shqiptarëve të Kosovës. Aristidh Kola, siç do të pohonte në bisedën me të më 9 shkurt 2000 kur “Problemi kosovar kishte marrë një fund fatlum”, e dinte se i “kishin ngritur kudo kurthe”, se “nuk e linin të flasë kur shkonin se me mendimet e tij po ndikonte në opinionin publik”. “E dija se shkoja në gojën e ujkut - më thotë ai – por shkoja i ndërgjegjshëm për gjithë ato vështirësi dhe bashkë me mua shkonin edhe miq e bashkëpunëtorë të tjerë si J.Miha, Korizi dhe njerëz të tjerë të ndershëm. Bëmë një betejë krejt pabarabartë, një betejë ama që e kishim detyrë ta bënim”... Aristidh Kola nuk ishte një “avokat i madh” e vetëm i çështjes arvanite, gjak të cilit i përkiste dhe i kushtoi tërë jetën tij të shkurtër. Ai ishte një studiues i madh e mbi bazën e të vërtetës historike një mbrojtës i madh i historisë së vërtetë të Greqisë dhe i vendeve të Ballkanit. Siç e dëshmon në bisedën e ai ishte në merak të botimit të një vepre tjetër madhore (pas asaj “Arvanitët dhe prejardhja helene”) të veprës “Zeusi pellazgjik dhe lajthitja e indoevropiane” vepër në të cilën përcillen të dhëna shumë të rëndësishme për periudhën parahistorike dhe kryesisht për paraardhësit e kosovarëve, Dardanët... Aristidh Kola ndërroi jetë më 13 tetor 2000. Jeta e tij ishte shumë e shkurtër, 55 vjet e 97 ditë. Ai duke e ndier në trup dhimbjen që i brente shëndeti nxitonte; vraponte në veprën e tij dhe duke cituar Gëten që thoshte “Ndërsa arti është i pafund, jeta është e shkurtër” kishte besim se atë që “nuk do t’a arrijë unë do t’a arrijnë bashkëpuntorët e mij më të rinj”. Jorgo Miha, një ndër bashkëpuntorët e tij më të ngushtë dhe shok në debatet televizive në mbrojtje të çështjes kosovare, në takimin lamtumirës do t’i jepte Aristidh Kolës vlerat e njeriut që i zbuloi botës shkencore se edhe emrat e perëndive të botës etnike rrënjët i kanë në gjuhën arbërore. Është për të ardhur keq që në atë varrim madhështor ku morën pjesë me lot në sy mijëra arvanitë, shqiptarë e grekë përparimtarë nuk u ndodh një kamerë televizive e një laps gazetari grek. “Për fat të mirë, thoshte Kola i Arvanitasve, grekët kurrë nuk do ta mësojnë se çdo të thoshte për Greqinë një “Serbi e Madhe”. Për fat të keq, grekët e thjeshtë, nuk arritën të mësojnë nga media zyrtare e private “demokratike” se çfarë floriri i iku historisë së djeshme dhe të sotme të Greqisë. Për fat të keq! Më 13 tetor 2000, në varrezat e Zografos së Athinës u ul ngjitur në kostilacionin e madh yjor të shqiptarizmës përkrah De Radës, Naimit, Nolit...Adem Jasharit. Lexues! Ngrihu në këmbë dhe vështro qiellin...Dhe qëndro një minutë në heshtje në kujtim të Aristidh Kolës së madh. | |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Mon Feb 04, 2008 12:54 am | |
| Aristidhi rron midis nesh Nga Kujtim VANI Më 7 prill të këtij viti (2001) në fshatin Leandron të Thivës, rreth 100 km larg Athinës u përkujtua me respekt të madh 6 mujori i vdekjes së të paharruarit, studiuesit, ideatorit, shkrimtarit, historianit të njohur arvanitas Aristidh Kolia. Në këtë ceremoni përkujtimore, organizuar në vendlindjen e të ndjerit nga prindërit dhe familja e tij, përveç të afërmve, bashkëfshatarve arvanitas, shokëve, merrnin pjesë avokatët e njohur Jorgo Miha, Jorgo Guranxi. I pranishëm, si gjithnjë në raste të tilla, ishte dhe ambasadori shqiptar në Athinë z.Kastriot Robo me bashkëshorten e tij. Gjithashtu kishin ardhur shumë emigrantë shqiptarë anëtarë të shoqatës “Vëllazërimi”, organizatës së gruas, Konfederatës të sindikatave shqiptare etj. Pas ceremonisë në kishën e fshatit, i ati i Aristidhit takohet me të gjithë emigrantët shqiptarë dhe i falënderon ata për nderin që i bënë, e thotë se: duhet të jemi gjithmonë grusht të bashkuar rreth njeri-tjetrit, se ashtu do të jemi më të fortë. Këtë deshte dhe për këtë luftonte dhe Aristidhi. Historiani dhe shkrimtari arvanit arbëror në Greqi Aristidh Kollja Një Hero bashkëkohor i Diasporës Arvanite Arbërore Nga Antonio BELLUSHI Aristidh Kollja (lindi në katundin arvanit arbëror Kaskavel-Leondarjon Viotias në vitin 1955 dhe vdiq në Athinë në vitin 2000), miku ynë i ngushtë dhe i dashur si vëlla, historiani dhe shkrimtari arvanit arbëror vdiq nga një leuçemi, më 13 tetor 2000, në moshën pesëdhjetë e pesëvjeçare, duke luftuar si një Hero bashkëkohor i Diasporës Arbërore në Greqi. Trupi i tij pushon tashti në varrezat e Zografos në Athinë. Për zonjën e tij, Nansi, për të bijtë, Ksenien dhe Panon, shtëpia sot është si pa dritë, dhe vatra qëndroi si pa zjarr. Edhe arvanitët arbërorë, si dhe arbëreshët që e kanë njohur, nuk kanë më ndihmën dhe përkrahjen e Aristidhit. Jemi të gjithë me një dhimbje të madhe në shpirt për vdekjen e tij. Lajmi i vdekjes së tij na ka ardhur me vonesë, kështu që ka qenë e pamundur të merrnim pjesë për nderimet në Athinë para se të varrosej trupi i tij. Në “Lidhja” sot do të kujtojmë Aristidhin Kollja, me një nderim vëllazëror dhe të ndershëm nga një arbëresh, i cili lidhi me atë miqësi të pathënëshme. Veprimtaria e madhe e Aristidhit për arvanitët arbërorë, për arbëreshët dhe për emigrantët shqiptarë në Greqi, për çështjen e vëllezërve në Kosovë nuk mund të vihet, ashtu si duhet, në këtë moment historik, pastaj pak muaj nga vdekja e tij. Megjithatë ne duam të sjellim një dëshmi. Takimet me Aristidhi Kollja Me Aristidhin jemi takuar herën e fundit në spitalin e Evangjelismoit, në Athinë, më 23 e 26 Maj 2000. Më datën 24 Maj ishte programuar në Athinë promovimi i librit të tij me titull: “Antonio Bellushi dhe magjia e kulturës popullore”. Por Aristidhin e kemi vizituar dy herë në spitalin e Evangjelismoit në Athinë. Shtrati i tij ishte vendosur përpara hyrjes së katit të gjashtë, afër një korridori të mbushur me të sëmurë. Infermieret dhe njerëzit shkonin e vinin të shpejtë si në një ëndërr. Nuk na dilnin dot fjalët nga goja për dhimbjen e thellë në shpirt. Por buzëqeshja ishte gjithmonë në buzët e Aristidhit: “Do të bëhet në rregull, ashtu si në program, promovimi i librit megjithëse jam këtu i sëmurë. Është Jorgo Gjeru, Jorgo Miha dhe të gjithë miqtë e tjerë që ti ke këtu. Të cilët do të bëjnë mirë”. Dorë më dorë, me sytë të shkëlqyer mbi fytyrën time, më buzëqeshje: “Çdo të bëjmë, papa Antoni, do të bëhet nesër prezantimi i librit. Sa bukur e kam përgatitur. Është një gjë historike për gjithë arbërorët këtu, të cilët do të vijnë nga shumë katunde, nga Thiva, nga Selaniku. Libri dhe veprimtaria tënde për ne këtu më dha inspiracion dhe idenë për të shkruar një vepër për të vegjëlit, për popullin. Më pëlqen shumë libri si e shkruajta. Kjo është kopja e parë për ty, dhe dua të të kushtojme këto fjalë këtu tek shtrati ku jam megjithëse dora e djathtë është e penguar nga fleboja: “Mikut tim të madh Antonio Bellushi, që më dha frymëzim për këtë libër”-Athinë, 23.V .2000,”. Arben P. Llalla 106 Bashkë me priftin arbëresh Donato Oliverio, afër shtratit ku mbretëronte fleboja, kërkuam të thonim dy fjalë me shpresë. Por sa e vështirë! “Është një sëmundje e rëndë. Është shumë rëndë sëmundja e Aristidhit” më përsëriste me pika loti të rënda afër derës, zonja Nansi. “Lidhja” nr.44m botohet me vonesë, dhe në këtë editorial kërkoj të vë në dukje disa aspekte të veprimtarisë së tij kulturore. Udhëtime në Greqi dhe në Kalabri Më datë 5 shtator 1983 bënte shumë vapë në Athinë. Isha tek rruga Solomos, nr.77, ku gjendet “Vivliopolion” (biblioteka) të Oresti-t Jorgo Metaksa, i cili i telefonoi Aristidhit për të bërë një bisedë me mua. Dhe kështu filloi miqësia dhe vëllazërimi me Aristidhin, me Jorgo Geru, me Jorgo Mihas edhe me gjithë anëtarët e Shoqatës Kulturore Arvanite Arbërore ‘Marko Boçari në Athinë’. Në ‘Lidhja” nr.9.1983, nr.10.1984, nr.14.1986, nr.16.1987, nr.19.1988, nr.20.1988, nr.23.1990, nr.24.1990, nr.25.1991, dhe në revistat greko-arbërore “Besa”, Athinë, nr.5 e 6.1984, nr.7.1985, nr.8.1985, nr.9.1986, nr.14.1990, nr.26.1993, dhe “Arvanon”, Athinë, nr.1.1998, nr.2.1998, nr.5.1999, nr.7.1999, janë shumë artikuj dhe letra mbi këto marrëdhënie dhe mbi udhëtimet kolektive që ne arbëreshët, në vitin 1985 nga katundet arbëreshë të Siçilisë, dhe në vitin 1990 nga katundet arbëreshë të Kalabrisë dhe të Basilikës, kemi bërë në katundet arvanite arbërore kanë ardhur në vitin 1986 me pullman(autobuz) në katundet tona arbëreshë. | |
| | | Ago Muji Ushtarak
Numri i postimeve : 2974 Registration date : 07/03/2008
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Sat Mar 08, 2008 6:49 pm | |
| Aristidh Kolen e vrane kriminelet greke.Vdekja e tij qe e ngadalte dhe e dhimbshme.Si shkak i lyrjes se zyres se tij me boje radioaktive,me vone ai vuajti nga leukemia,e cila edhe ia morri jeten. | |
| | | Leka i Madh V.I.P
Numri i postimeve : 1368 Vendi : Dielli lind nga malet! Registration date : 02/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Sat Mar 08, 2008 7:55 pm | |
| Do te paguajne greko fanariotet per kete krim makbethian. Do te paguajne ata shtrenjte per lotet dhe dhembjen qe na shkaktuan. Mbi 200 vjet me pare na e vrane Dhaskal Todrin duke e paguar nje shqipfoles mjeran te Kosturit i cili e therri per vdekje me thike. Ashtu na i bene edhe Aristidhit tone, arvanitit kreshnik. Por dije se Udhen e Shkronjave s'kane per te na e prere kurre. Udhen e Bashkimit kombetar po e shtrojme ne, gjenerata e re shqiptare e cila po lufton me mish e shpirt per bashkim kombetar. | |
| | | petritkola Hero anëtar
Numri i postimeve : 3261 Vendi : Shqiperi Profesioni/Hobi : Mbushes Topi Registration date : 01/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Thu Jun 19, 2008 2:13 am | |
| https://www.youtube.com/watch?v=P_jKyfDWwpc | |
| | | petritkola Hero anëtar
Numri i postimeve : 3261 Vendi : Shqiperi Profesioni/Hobi : Mbushes Topi Registration date : 01/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Thu Jun 19, 2008 2:22 am | |
| https://www.youtube.com/watch?v=JuObwAJiG-8 | |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 1:48 am | |
| Vazhdon...... Bashkëpunim me Aristidhi Kollja Bashkëpunimi midis nesh, me qëllimin që të njihnim në thellësi rrënjët tona historike arbëreshe në Itali dhe arvanite arbërore në Greqi, shumë herë u vu në lëvizje poshtëruese nga disa njerëz fanatik grekë, që me të gjitha mjetet na kanë sulmuar për të shkatërruar e për të prishur urën e miqësisë kulturore dhe shpirtërore. Në librat e botuara dhe në shkrimet e Kollja në revistat “Lidhja”, “Besa” dhe “Arvanon” dëftojnë një veprimtari kulturore, shoqërore e historike madhështore. Aristidhi punoj për të na lartësuar ballin, si arvanit dhe si arbëresh, të gjithë neve. Shkrimet e tij ne i çmojmë të mirëshuar në veprën e tij të përditshme. Shumë me domethënie është dhe parathënia që ai ka shkruar në vitin 1994 për ne në librin “Kërkime dhe zbulime ndër Arbërorët e Helladhes”. “Ne arvanitë, ose më mirë arbëror si shkruan ti, këtu në Greqi jemi shumicë jo pakicë. Ne kërkojmë të drejtat tona nga Europa si shumicë”. “Ti, papa Andoni, me udhëtimet dhe me kërkimet etnografike në katundet tona arvanitë arbërorë, që në vitin 1965 deri sot, punove për ne kur ne të gjithë flinim këtu, dhe rrinim në një gjumë të thellë, ti erdhe këtu me guxim dhe u vure në rrezik për të na zgjuar nga gjumi i thellë”-kështu më thoshte çdo herë Aristidhi. Puna kulturore e Aristidh Kollja Libri historik “Arvanites”, i botuar nga Kollja në vitin 1983, është në të gjitha shtëpitë arvanite arbërore të Greqisë. Ribotimet e shumta të këtij libri dëftojnë se të gjitha arbërorët e duan shumë këtë libër, sepse i ka hapur sytë njerëzve arvanitë. Është në shtëpi si një libër i shenjtë. Botimet e tjera të Kolljas lidhen me mitologjinë, me çështjen kosovare dhe me mbrojtjen e shqiptarëve të emigruar në Greqi pas vitit 1990, me historinë e katundeve arvanitë arbërorë dhe arbëreshë. Libri i tij i fundit, i botuar në maj 2000, ka titull: “Antonio Bellushi dhe magjia e kulturës popullore”. Promovimin e librit Aristidhi e programoi në ditën 24 maj në Athinë, dhe në atë ditë e rrëmbeu fort ajo sëmundje e keqe, që e solli deri te varri në tetor. Revista “Arvanon”, që Kollja themeloi dhe drejtoi për dy vjet (1998-1999), na dëfton madhësinë dhe bujarinë e tij në historinë tonë të njëkohshme. Kollja luftoi heroikisht për të drejtat më të thella të Gjakut tonë arvanit arbëror arbëresh, i shpërndarë në shekuj në Itali, në Greqi dhe kudo. Luftë, me metoda të forta, na kanë shtruar edhe neve në Greqi që në vitin 1969 në Sofiko Korinthias, në Didhimi dhe në Kranidhi Argolidos, në Kiparisi. Kujtoj vdekjen e papritur në spital të arvanitit arbëror të madh Jorgo Maruga, drejtuesi i revistës arbërore “Dialogoi” (1979-1984), Athinë. Edhe vdekja e papritur e Kolljes është dhe qëndron në shumë pika pyetje, si ajo e Jorgo Maruga. Duke bërë këtë vërejtje, mund të shihet sa e vështirë dhe sa e rrezikshme është puna kulturore në disa vende “greke” të larta dhe të fshehta, ekstremiste dhe fanatike. Flamuri kombëtar i Aristidh Kollja në duart e Diasporës Vdekja e Aristidh Kollja është një humbje e madhe për të gjithë në arbëreshët, arvanitët arbërorë të shpërngulur në botë, të angazhuar të mbajmë në zemër dashurinë për Kombin, ku ne sot jetojmë dhe punojmë çdo ditë për të mos harruar
| |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 1:49 am | |
| Aristidh Kola dhe shtypi shqiptar 109 Atdheun e të Parëve, -Gadishullin ballkanik të shekullit 15- rrënjët tona historike, gjuhësore dhe shpirtërore. Moskuptimi, nga ana e të huajve fanatikë dhe ekstremistë, i kësaj gjendje multi-kulturore në shpirtin liridashës, të butë dhe me besë të plotë të arvanitëve arbërorë krijon lufta dhe viktima. Aristidhi është dhe qëndron, dhe pas vdekjes, një Hero i Diasporës shqiptare në Greqi, dhe ne të gjithë do të mbajmë të gjallë kujtimin dhe amanetin e tij në shpirtrat tanë. Bukurinë e përsosur dhe praktike për rrënjën tonë arvanite arbërore, që na dëfton aq shumë bukur në “Besa” dhe në “Aravnon” do të jetë një cak dhe një ushqim shpirtëror për të gjithë ne. Arvanitët arbërorë më të zgjuar me siguri do të marrin tani në dorë Flamurin e Aristidh Kollja, duke e lëvizur atë në dritë me nderë dhe me burrni dhe duke udhëtuar kështu pa frikë në rrugën e Kolljes. Perëndia bekoftë këto ndjenja shpirtërore, që janë me dashuri. Arben P. Llalla 110 19 Në një vjetorin e mungesës së Aristidh Kolës Nga Robert GORO Mund të jenë me qindra ata që do të dëshironin sot të shkruanin dy fjalë për Aristidh Kolën. Kam përshtypjen se që të gjithë pa përjashtim do të thoshnim pak a shumë të njëjta gjëra. Do të flisnin për dashurinë e tij të pashtershme për gjithçka shqiptare, për dëshirën e tij të flaktë që një ditë t’i shihte marrëdhëniet mes Greqisë e Shqipërisë në nivelin pozitiv më maksimal, e natyrisht të shihte gjendjen e emigrantëve shqiptarë e sidomos të intelektualëve në Greqi të përmisohej përherë e më shumë. Në vend të gjithë këtyre, mendoj se sot, kur po afron njëvjetori i mungesës së tij, të lemë vetë Arin tonë të na flasë. Përzgjodha për këtë qëllim të botojmë prologun e librit “Greqia në kurthin e Milosheviçit”, si dhe një letër, që mendoj se pakkush ose askush se ka lexuar më parë, drejtuar gazetës Elefterotipia në kulmin e krizës më të madhe në marrëdhëniet greko-shqiptare.
| |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 1:50 am | |
| Aristidh Kola dhe shtypi shqiptar 111 20 Testamenti Nga Kristo ZHARKALLI Prej kohësh doja të shkruaja diçka për Aristidh Kolën (kështu bëhet zakonisht kut dikush vdes). Por meqenëse u shkrojtën mjaft artikuj, shumica e të cilëve me shumë e mjegullonin figurën e tij se sa e përshkruanin, në ato përmasa njerëzore dhe studimore, që do të dëshironte dhe ai vetë, me thjeshtësinë dhe modestinë që e karakterizonin, vendosa të lë mënjanë ato tre dhjetëvjeçarë të njohjes sonë dhe të pres kur të heshtin të tjerët dhe të piqen kushtet, aq sa ta besoj se ai nuk gjendet më në mes nesh që të merrem me të. Është fakt i padiskutueshëm se arvanitasi ynë na la një vepër të madhe dhe nuk ka nevojë për paraqitje të veçantë. Mjafton që kjo vepër të mos lihet në harresë. Prandaj dhe unë vendosa ta kujtoj nëpërmjet studimit të tij më të vonshëm, që është edhe i fundit. Është e çuditshme se si e sjell koha dhe dikush të lë në dorë një letër, që dikujt do t’i dukej si porosia e fundit, si testamenti i tij studimor. Besoj se ishte një rastësi e që duhet theksuar... Në prill të vitit 2000, vetëm disa muaj para se Aristidhi të ndahej prej nesh, disa “ortodoksë” shqiptarë vendosën të “themelojnë” kishën ortodokse shqiptare në Greqi. Ishte një lëvizje që kishte filluar disa muaj më parë dhe prej së cilës shumë prej nesh kishim mbajtur një qëndrim kritik deri indiferent sepse nuk na dukej aspak i rastit “themelimi” i një kishe që ishte themeluar pothuajse një shekull më parë nga Fan Noli dhe Faik Konica. Nga ana tjetër, ne trevat ballkanike dhe Arben P. Llalla 112 sidomos atje ku banonin shqiptarët, sidomos jashtë kufijve shtetëror, ishte krijuar një gjendje e favorshme për bashkimin kombëtar, ç’ka një kishë e re ortodokse “shqiptare” nën vartësinë e asaj greke, nuk do të jepte asnjë kontribut pozitiv në këtë drejtim. Sidoqoftë, aty nga fundi i marsit i viti 2000, më ftuan dhe mua të marr pjesë në mbledhjen solemne të themelimit të kësaj kishe. E pohoj se nuk do të kisha shkuar në se nuk do të më kishte marrë në telefon Aristidh Kola, i cili siç më tha, kishte bërë një punim për kontributin e arvanitasve në historinë e ortodoksisë. Fakti që ai do të mbante këtë referat, ishte më se joshës për mua, pasi i njohja mundësitë dhe njohuritë e tij, por edhe objektivitetin. Madje m,u ankua se ishin bërë kaq aktivitete, në të cilat kishte paraqitur punimet e tij dhe nuk kisha shkuar. Unë i kisha parasysh të gjitha librat e tij dhe i kisha bërë vërejtje për përkthimin e dobët në gjuhën shqipe të librit të tij, që u paraprinte të gjithëve për politikën serbe dhe të Millosheviçit ndaj shqiptarëve dhe sidomos për mashtrimin e serbit ndaj grekëve. Kishim rënë dakort se do të bënim një përkthim të ri dhe puna kishte mbetur aty. Më 2 prill të vitit 2000, në një ndërtesë të vjetër, ku strehohen disa organizata emigrantësh në rrugën Valteciu, u bë mbledhja e lartë përmendur për themelimin e kishës. Fatmirësisht në fillim e mori fjalën Aristidhi, që të paraqesë kumtesën e vet dhe meqenëse vështirësohej në gjuhën shqipe, m,u lut mua që ta përkthej. Nuk mund të mos pohoj se admirova punimin e tij dhe se nëpërmjet tij mësova kaq gjëra të reja. Ishte një referat mjaft i gjatë dhe kur mbaroi e mori fjalën iniciator i themelimit të kishës ortodokse shqiptare në Athinë. Menjëherë reagoi ashpër arvanitasi Jani Mihas, i cili vuri në dukje anët negative të një veprimi të tillë, duke thënë: “Këtu ka emigrantë të krishterë dhe myslimanë. Kujt i hyn në punë një kishë e re “ortodokse”, kur ekziston ajo autoqefale shqiptare?
| |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 1:51 am | |
| Pastaj, ajo që më brengos më shumë është se kush do ta financojë këtë kishë?” Pas tij reagova po ashpër edhe unë dhe pastaj më butë edhe Aristidh Kola. Fakt është se mbledhja u prish e si rrjedhim kisha nuk u themelua. Kur u ngritëm në mes të zallahisë, Aristidhi dhe Jani kërkuan të pimë një kafe. Unë nxitoja dhe nuk pranova. Kur po ikja ai më vuri në dorë, sikur të kishte parandierë fundin e tij të shpejtë, referatin duke më thënë: “Mbaje. Kur të duash përktheje!”. Atë punim po e përkthej unë sot në gjuhën shqipe dhe besoj se plotësoj një nga porositë dhe dëshirat e Aristidhit. Arben P. Llalla 114 21 U përkujtua arbërori i shquar Aristidh Kola Avokati i çështjes shqiptare në Athinë “Planet duhet ti bëjnë vetë shqiptarët. Unë dhe arbërorët (arvanitas) e tjerë ju duam dhe ju ndjejmë si vëllezër në të gjithë botën”. (Aristidh Kola) Nga Arben LLALLA Ditën e diel, më 21 tetor 2001, në varrezat Zografu të Athinës, të afërm dhe miq të historianit arbëror Aristidh Kola, përkujtuan njëvjetorin e vdekjes së tij të parakohshme. Të pranishëm ishin shumë figura të jetës kulturore arbërore në Greqi, emigrantë shqiptarë që punojnë dhe jetojnë në Greqi, si dhe përfaqësues të ambasadës shqiptare në Athinë me në krye ambasadorin z.Kastriot Robo. Pjesëmarrësit të mallëngjyer përkujtuan këtë figurë të shquar të gjakut të shprish të Arbërit. Pak ditë më parë gruaja e të ndjerit, zonja Nansi Kola, organizoi në një nga sallat e hotel Hilton-it në Athinë një mbrëmje letrare artistike në kujtim të studiuesit Aristidh Kola. Aty, personalitete të jetës kulturore arbërore folën mbi jetën dhe veprën e z.Kola. Arbërori (arvanitasi) Aristidh Kola lindi më 8-7-1944 në fshatin arbëror Kaskaveli (sot Leondari) të rrethit të Tebës në Greqi.
| |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 1:52 am | |
| Fëmijërinë e kaloi në fshatin e lindjes së tij pranë gjyshit dhe gjyshes që i mësuan gjuhën e vatrës, arbërishten (shqipen). Në vitin 1968 Aristidhi mbaron Universitetin në degën Juridikë, duke vazhduar më vonë punë si avokat në Athinë. Në vitin 1983 Aristidh Kola zgjidhet kryetar i “Lidhja Arbërore të Greqisë” (Arvanitikos Syndesmos Elladas) që po atë vit do botonte librin e tij të parë me titull “Arbërorët(Arvanitasit) dhe origjina e grekëve” një libër i ringjalljes së vetëdijes arbërore në Greqi, që do ribotohej edhe 9 herë të tjera në gjuhën greke. Në vitin 1985, Aristidhi ishte organizatori kryesor i koncertit të parë ne Greqi me këngë arbërore, ku më pas me Dhimitër Leka dhe këngëtarin Thanasi Moraitin bënë të mundur nxjerrjen e diskut CD të parë në historinë shqiptare me këngë arbëreshe. Në vitin 1989, boton librin “Gjuha e perëndive”. Më 1995, Aristidhi themelon shtëpinë botuese “Thamiras”(thamira), me qëllim botimin e veprave të autorëve arbëror, por edhe të autorëve nga Shqipëria, dhe midis tyre është ribotuar vepra e Fan.S.Nolit “Historia e Gjergj Kastriotit-Skënderbeut”. Po në vitin 1995, do botonte librin më të suksesshëm në gjuhën greke dhe shqipe “Greqia në kurthin e serbëve të Millosheviçit”, libër ky që flet për komplotet dhe masakrat ç’njerëzore serbe kundra kombeve të ish-Federatës Jugosllave dhe kryesisht të shqiptarëve. Në librin “Greqia në kurthin e serbëve të Millosheviçit” Aristidh Kola do të paralajmëronte për masakrën që po përgatiste Millosheviçi dhe bashkëpunëtorët e tij kundra popullit shqiptar të Kosovës. Në vitin 1996 Aristidhi i nderuar do jepte dorëheqjen si kryetar i “Lidhja Arbërore(Arvanitase) të Greqisë” për tu marrë vetëm me studimet pellazgjike, dhe në vitin 1997, Aristidh Kola do botonte me lekët e xhepit revistën tre mujore Arben P. Llalla 116 “Arbanon”(Arvanon). Në këtë revistë, ai merrte pjesë bashkë me shqiptarët e Kosovës në luftën e drejtë të tyre. Me fillimin e luftës në Kosovë, Aristidh Kola bashkë me arbërorë të tjerë do të mbronin çështjen e drejtë të popullit shqiptar të Kosovës, përballë deputetëve, gazetarëve dhe intelektualëve grekë që ishin rreshtuar në krah të kriminelëve të Millosheviçit. Atëherë emigrantët shqiptarë në Greqi do shikonin çdo mbrëmje Aristidhin dhe arbërorë të tjerë në ekranet televizive greke duke mbrojtur të drejtat e shqiptarëve të Kosovës dhe të emigrantëve në Greqi. Aristidh Kola pati guximin që ne zyrën e “avokatit” të Serbisë, të mbrojë luftën e drejtë të shqiptarëve të Kosovës. Me punën e tij të palodhshme në ndihmë të çështjes shqiptare të Kosovës, ai informonte publikun e painformuar grek për dramën e dhimbshme që po kalonin shqiptarët në Kosovë. Për këtë shkak, akuza dhe «shigjeta me helm» do të hidheshin kundra Aristidhit, njeriut të ndershëm dhe të drejtë. Ai do të akuzohej nga deputetë grekë si agjent i Shqipërisë dhe i shqiptarëve. Kur dilte në TV greke shkonte me vetëdije, se shkonte në shtigje me rreziqe të mëdha, por ai i kishte marrë parasysh të gjitha dhe gjënë më të keqe.....! Me hyrjen e trupave të NATO në Kosovë, Aristidhi shprehte dëshirën për të vizituar Kosovën e lirë. Por dëshira nuk iu realizua, Kosova e lirë ngeli në zemrën dhe ëndërrën e tij. Më 24 maj 2000, një ditë përpara prezantimit të librit të tij, kushtuar arbëreshit të njohur urat Antonio Belushit, me titull “Antonio Belushi dhe magjia e traditës popullore” Aristidh Kola do të shtrohej urgjentisht në një spital të Athinës i sëmurë rëndë. Veprimtaria u bë pa të, pa frymëzuesin e atij takimi prekës. Një sëmundje e pa shërueshme që do përparonte me shpejtësi për ti marrë jetën njeriut të mirë në mbrëmjen
| |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 1:53 am | |
| e 11 tetorit 2000 në spitalin Evangjelizmos në Athinë ku lëndonte prej një muaj. Vdekja e Aristidh Kolës goditi zemrat e mijëra emigrantëve shqiptarë që punojnë e jetojnë në Greqi. Ajo vdekje preku shpirtrat e arbëreshëve kudo që ndodhen në botë. Një vdekje e parakohshme që mori jetën e historianit dhe studiuesit arbëror Aristidh Kola, këtij avokati të çështjes shqiptare, që punoi për miqësinë dhe bashkëpunimin e popujve të Ballkanit. Pak ditë para se të vdiste Aristidhi kishte përfunduar me dorëshkrim librin “Zeusi pellazgjik dhe mashtrimi indoeuropian”. Në këtë libër të fundit të tij, Aristidh Kola na sjell shumë të dhëna të rëndësishme, për periudhën parahistorike dhe kryesisht për paraardhësit e shqiptarëve të Kosovës, që ishin dardanët pellazgë. Aristidh Kola zë një vend të veçantë në letrat arbërore në Greqi. Ai me punën dhe penën e tij, ringjalli tek arbërorët(arvanitasit) ndjenjën e krenarisë për historinë dhe kulturën arbëreshe. Aristidhi ishte një rilindës i shekullit XX, një De Radë i ri për gjakun e shprishur të Arbërit në Greqi. Aristidh Kola ishte i pari shkrimtar arbëror(arvanitas) që në librat e tij faktoi se jo vetëm arbërorët ishin heronjtë e revolucionit grek të 1821, por veshja, këngët dhe kultura arbërore ishin bërë pjesë tashmë e historisë dhe kulturës greke. Aristidh Kola shkoi dhe më tej, ku faktoi se emrat e perëndive të Olimbit nuk janë emra grek, por ata i përkasin emrave arbërorë. Aristidhi bashkë me arbëreshin e shquar të Italisë, urat Antonio Belushin do të zbulonin se në Greqi janë mbi 500 fshatra të banuar me popullsi arbërore(arvanitase). Aristidh Kola kishte lidhje me shumë shqiptarë të njohur në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Turqi, me arbëreshët e Italisë, Ukrainës, Kroacisë, e deri me arbërorët e Korsikës. Arben P. Llalla 118 Për punën e tij në fushën e historisë dhe kulturës arbërore, Aristidh Kola në vitin 1995 është dekoruar nga ish president Sali Berisha me çmimin “Ismail Qemali” dhe, pas vdekjes, president Rexhep Mejdani e nderoi me dekoratën e klasit të parë “Naim Frashëri”. U takon historianëve dhe studiuesve shqiptarë që të vlerësojnë siç e meriton punën shkencore të Aristidh Kolës, dhe ta çojnë më tej veprën e tij, për pasurimin dhe mbrojtjen e historisë dhe kulturës sonë të lashtë mbarë kombëtare. Në qoftë se historianët, intelektualët dhe populli shqiptar nuk vlerësojnë apo nderojnë veprën e çmuar të arbërorit(arvanitasit) të madh Aristidh Kolës, atëherë kjo do të ishte një vdekje e dytë e tij. Le ta kujtojmë dhe nderojmë sot Aristidh Kolën për veprën madhore që na la dhe që ringjalli te arbërorët e Greqisë krenarinë kombëtare.
| |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 1:54 am | |
| 22 Dy vjet pa Aristidh Kolën Nga Robert GORO Sot mbushen plot dy vjet që nga ajo mbrëmje tetori, kur një miku im më mori në telefon për të më dhënë lajmin e hidhur se “Aristidhi mbaroi”. Në ato momente ndjeva me të vërtetë tokën të lëkundej nën këmbë, ndonëse të gjithë ne, miqtë e tij ishim përgatitur për këtë lajm kobzi, por që kur ndodhi nuk mund ta supozonim. Pasi piva disa cigare rresht, i ulur si fakir në ballkonin e shtëpisë, shkova, qëndrova para kompjuterit dhe nisa të shkruaj lajmin për Angjesinë Telegrafike Shqiptare, që e filloja kështu: “Emigrantët shqiptarë që jetojnë e punojnë në Greqi u është prerë në mes gëzimi për fitoren e Shqipërisë kundër ekipit helen. Vetëm pak minuta pas përfundimit të kësaj ndeshje, ata kanë mësuar lajmin e hidhur të vdekjes së studiuesit të njohur arvanitas Aristidh Kola…”. E ndjeja se që nga ai moment unë si dhe shumë të tjerë që e kishim njohur nga afër dhe kishim kaluar orë të panumërta, duke bërë edhe “çapkënllëqe” do të isha tani e tutje më i varfër, pse ikja e njerëzve të tillë patjetër që të varfërojnë shpirtërisht. Një mbrëmje, javën e kaluar, pasi isha takuar me gruan e Arit, Nansin, qëndrova deri vonë duke shfletuar librat që më kishte dhuruar ai. Brenda faqeve të “Arvanitasit dhe origjina e grekëve”, gjeta të palosur më dysh fotokopjen e një shkrimi tim të botuar në revistën “Koha” të Prishtinës në nëntor 1995, me shkas librin e Arit “Greqia në kurthin e serbëve të Milosheviçit”. Ajo fotokopje kishte një histori për të qeshura, Arben P. Llalla 120 por që pas vdekjes së Arit e kujtoja gjithmonë i ngrysur. E kisha fotokopjuar faqen për t’ia dhënë atij, po për dreq, sa herë nisesha të takoheshim harroja ta merrja ta merrja me vete. Herë të tjera, kur takoheshim në shtëpinë time, diku nga mesi i darkës kujtohesha, ngrihesha, e merrja dhe e vija në tavolinë. Mirëpo, kur mbaronte darka gjithmonë pas mesnate e niseshim bashkë për në kafiteritë e Platisë në Iraklio, fleta harrohej përsëri mbi tavolinë, për t’u rrasur diku mes librave në bibliotekë. Sot, që mbushen dy vjet nga largimi i tij, vendosa ta botoj këtë shkrim në faqet e G.A., si një homazh për gjithë veprën e Aristidh Kolës, i cili me siguri na vështron prej aty ku është dhe, sigurisht na pret me durim… *** Në librin e fundit “1991-1994, Greqia në kurthin e Milosheviçit”, arvanitasi Aristidh Kola i bën një analizë mjaft kritike aleancës greko-serbe, e cila nuk ka-sipas autorit-asnjë bazë historike apo logjike. Libri i tij “bie si një bombë në një det të qetë” dhe ndofta është arsyeja që e gjithë masmedia greke i është përgjigjur me heshtje botimit të librit dhe vetëm dy librari të Athinës e kanë vënë atë në raftet e tyre. Kryetar i Shoqatës së Arvanitasve të Greqisë, luftëtar i paepur për forcimin e marrëdhënieve greko-shqiptare dhe mecenat bujar i çdo emigranti shqiptar në Greqi, ishte e natyrshme që Aristidh Kola ta analizonte nga një këndvështrim krejt tjetër krizën në ish-Jugosllavi dhe lidhjet e ngushta “vëllazërore” të Greqisë me Serbinë, të cilat lidhje që të dy
| |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 1:57 am | |
| qeveritë greke të këtyre pesë vjetëve të fundit, i kanë fryrë me një zell prej rinoshi. Nëse në dy librat e mëparshëm “Arvanitasit dhe origjina e grekëve” dhe “Gjuha e perëndive”, Aristidh Kola është studiuesi i pasionuar e nga do njëherë më tepër entuziast nga sa i lejohet një shkencëtari të mirëfilltë-e meriton me plot të drejtë epitetin “albanocentrik”,-në librin e tij më të fundit, “1991- 1994, Greqia në kurthin e serbëve të Milosheviçit”, ai “hedh një bombë” siç shprehet dhe vetë dhe trazon ujërat e ndenjura të koncepteve politike e diplomatike greke. Kritika-e, nganjëherë revolta-e Aristidh Kolës për përzgjedhjen e gabuar të qeverisë greke të Demokracisë së Re e më pas të Papandreut, që të përkrahin në mënyrë paradoksale e tepër naive “Sllobon” e “Radon”, të cilët autori në një karikaturë të vetëm i paraqet si Don Kishotin me Sanço Pançon, është e pasur në argumentim dhe, ngarkesën emocionale në disa kapituj autori nuk deshi me qëllim t’i hiqte, siç shprehet në hyrje të librit. Aristidh Kola mendon se do të ishte e keqja më e vogël, nëse politika greke kufizohej vetëm me miqësinë ndaj Milosheviçit dhe nuk ndërthurej kjo edhe me një polemikë të pranueshmekundër Shqipërisë. Mirëpo, “siç do të shohë lexuesi i këtij libri, të dy këto përzgjedhje nuk janë veçse dy anët e së njëjtës medalje, në përkrahjen e synimeve serbomëdha të zotit Milosheviç dhe të bashkëpunëtorëve të tij, që ndonëse janë implikuar në luftën e Bosnjës, problemi i tyre gjigant ishte dhe mbetet Kosova”. Në Greqi ka qarkulluar një mal me libra e artikuj për problemin jugosllav. Megjithatë, me raste shumë-shumë të rralla, (siç është ai i Leonidha Haxhiprodromit me librin “Jugosllavia, shpërthimi i nacionalizmit”), është thënë e vërteta rreth “engjëjve” serbë këndej e andej Serbisë, të cilët për opinionin grek nuk janë veçse viktima të martizuara... Duke e lënë me një anë modestinë, më vjen që në këto rreshta të brohoras me hare për mikun tim të mirë, Aristidh Kolën, i cili tani po përgatit për Arben P. Llalla 122 botim thirrjen që arvanitasit i drejtuan më 1899 “vëllezërve të tyre shqiptarë” e ku i ftonin të bashkonin forcat në një shtet të përbashkët, si konfederatat e pakta të sotme. Merakut të Aristidhit për mosrealizimin e kësaj ëndrre, i shtohet sot meraku tjetër që lidhet drejtpërdrejt me librin “1991-1994, Greqia në kurthin e serbëve të Milosheviçit”. Duket pak si e pamundur që libri mos ta kenë lexuar kompetentët, e megjithatë ata heshtin, ose pse e kanë të vështirë ta pranojnë të vërtetën, ose pse nuk gjejnë argument për ta goditur librin. (Sepse autori është goditur bukur herë dhe është mysafir thuajse i përjavshëm në tabelën e qitjes të gazetës nacionaliste “Stohos”). Pasi ke lexuar librin, e ndjen të nevojshme ta përshkruash tok me autorin rrugën nga 15 qershori 1993, kur libri filloi të shkruhet, e gjer më sot që e mbajnë në duar. -Ti i dashur mik më thotë Aristidhi, më pyet se ç’më shtyu të shkruaj këtë libër... Për fat të keq në shtetet etnocentrike historia zakonisht shtrembërohen. Lidhjet tradicionale ndërmjet Greqisë dhe Shqipërisë duket se janë harruar nga shteti zyrtar grek dhe populli është disi i çorientuar. Pas një propagande të tmerrshme që është bërë vitet e fundit, populli i ka konsideruar serbët si vëllezër, ndërsa kjo nuk rezulton as nga historia e re dhe as nga historia më e vjetër. E dimë shumë mirë se vazhdimisht ka ekzistuar një tension mjaft i madh në marrëdhëniet greko-serbe, qysh në kohën e Stefan Dushanit, i cili i kishte shtrirë kufijtë e shtetit serb deri në Thesali, (Farsalla). Ne gjithashtu i njohim edhe synimet që kanë serbët në drejtim të detit Egje... Më shtyu pra, të shkruaj këtë libër fakti se parashikoj një rrezik për atdheun tim, Greqinë, nga kjo miqësi e madhe me Serbinë dhe një rrezik me pasoja të pakorrigjueshme për marrëdhëniet greko-shqiptare. Këtë u përpoqa ta argumentoj duke shkruar librin “Greqia në kurthin e serbëve”, pra, se si historikisht nuk është e mundur që Greqia ta konsiderojë motër dhe mike
| |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 1:58 am | |
| Serbinë, dhe, së dyti, ekzistojnë lidhje historike e shpirtërore ndërmjet Greqisë dhe Shqipërisë, dhe pikërisht këto lidhje duhet të inkurajohen. Unë besoj se, prej Milosheviçit dhe klikës që qeveris sot Serbinë është bërë një përpjekje djallëzore për ta tërhequr Greqinë në një lojë aventureske dhe “sebepi” për të hyrë Greqia në këtë lojë është “rreziku” i krijimit dhe i njohjes nga komuniteti ndërkombëtar FYROM. Tani, duket se ka një lloj ndryshimi të qëndrimit të shfrenuar proserb të Greqisë. Pas katër vjetësh pritjeje të zgjidhjes së problemit maqedon, udhëheqja politike greke e pa se ajo çka i kishte premtuar Milosheviçi, pra se do ta zgjidhte ai vetë problemin maqedon, nuk u realizua. Pas këtij zhgënjimi, kursi u ndryshua dhe u hy në rrugën e gjetjes së mirëkuptimit me Shqipërinë. Mirëpo, aktualisht Milosheviçi dhe serbët po afrohen me Shkupin, përpiqen që ta inkuadrojnë dhe FYROM në Jugosllavinë e cunguar. Për fat të keq, krahas atyre që duan sinqerisht marrëdhënie të mira me Shqipërinë, sot në Greqi ekzistojnë dhe disa qarqe të shfrenuara antishqiptare. Këta përpiqen të konkretizojnë planin më të fundit që Milosheviçi ka propozuar Greqisë, një bosht ndërmjet Beogradit, Shkupit dhe Athinës. Uroj që ky bosht të mos krijohet dhe Greqia ta ndryshojë kursin e vet në kah më pozitiv, se, po të krijohet ky bosht, do të ketë edhe më shumë probleme për Ballkanin”. p.s. Ky shkrim më parë është botuar në revistën “Koha”, më 8 nëntor 1995 nga Robert GORO. Arben P. Llalla 124 23 Në 3-vjetorin e vdekjes së arvanitasit Aristidh Kolia Kampioni i letrave arvanitase “Planet duhet ti bëjnë vetë shqiptarët. Unë dhe arvanitasit e tjerë ju duam dhe ju ndjejmë vëllezër në të gjithë botën”.(Aristidh Kolia) Nga Arben LLALLA U mbushën plot 3 vjet që kur pushoi së rrahuri zemra e arvanitasit të madh Aristidh Kolia. nga dita që u nda nga ne arvanitasi i shquar Aristidh Kolia. I shte ora 23.00 e 11 tetorit 2000, ku në një nga spitalet e Athinës vdiq studiuesi dhe historiani i njohur arvanitas. Por kush ishte Aristidh Kolia? Arvanitasi Aristidh Kolia lindi më 8-7-1944, në fshatin arvanitas Kaskaveli (sot Leondari) të rrethit të Tebës në Greqi. Fëmijërinë e kaloi në fshatin e lindjes së tij pranë gjyshit dhe gjyshes që i mësuan gjuhën e vatrës, arbërishten (shqipen). Në vitin 1968 Aristidhi mbaron Universitetin në degën Juridikë, duke vazhduar më vonë punë si avokat në Athinë. Në vitin 1983 Aristidh Kola zgjidhet kryetar i “Lidhja Arbërore të Greqisë” (Arvanitikos Syndesmos Elladas) që po atë vit do botonte librin e tij të parë me titull “Arvanitasit dhe origjina e grekëve” një libër i ringjalljes së vetëdijes arvanitasve në Greqi, që do ribotohej edhe 9 herë të tjera në gjuhën greke.
| |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 2:00 am | |
| Në vitin 1985, Aristidhi ishte organizatori kryesor i koncertit të parë ne Greqi me këngë arbërore, ku më pas me Dhimitër Leka dhe këngëtarin Thanasi Moraitin bënë të mundur nxjerrjen e diskut CD të parë në historinë shqiptare me këngë arvanitase “Këngë Arvanite”.. Në vitin 1989, boton librin “Gjuha e perëndive”. Më 1995, Aristidhi themelon shtëpinë botuese “Thamiras” (thamira), me qëllim botimin e veprave të autorëve arvanitas, por edhe të autorëve nga Shqipëria, dhe midis tyre është ribotuar vepra e Fan.S.Nolit “Historia e Gjergj Kastriotit Skënderbe”. Po në vitin 1995, do botonte librin më të suksesshëm në gjuhën greke dhe shqipe “Greqia në kurthin e serbëve të Millosheviçit”. Një libër që tregon për komplotet dhe masakrat çnjerëzore serbe kundër kombeve të ish-Federatës jugosllave dhe kryesisht të shqiptarëve. Në librin “Greqia në kurthin e serbëve të Millosheviçit” Aristidh Kolia do të paralajmëronte për masakrën që po përgatiste Millosheviçi dhe bashkëpunëtorët e tij kundra popullit shqiptar të Kosovës. Në vitin 1996 Aristidhi i nderuar do jepte dorëheqjen si kryetar i “Lidhja Arvanitase të Greqisë” për t’u marrë vetëm me studimet pellazgjike, dhe në vitin 1997, Aristidh Kola do botonte i vetëm revistën tremujore “Arvanon”. Ku në këtë revistë, ai merrte pjesë bashkë me shqiptarët e Kosovës në luftën e drejtë të tyre. Me fillimin e luftës në Kosovë, Aristidh Kola bashkë me arvanitas të tjerë do të mbronin çështjen e drejtë të popullit shqiptar të Kosovës, përballë deputetëve, gazetarëve dhe intelektualëve grekë që ishin rreshtuar në krah të kriminelëve të Millosheviçit. Atëherë emigrantët shqiptarë në Greqi do shikonin çdo mbrëmje Aristidhin dhe arvanitas të tjerë në ekranet televizive greke duke mbrojtur të drejtat e shqiptarëve të Kosovës dhe të Arben P. Llalla 126 emigrantëve në Greqi. Me punën e tij të palodhshme në ndihmë të çështjes shqiptare të Kosovës, ai informonte publikun e painformuar grek për dramën e dhimbshme që po kalonin shqiptarët në Kosovë. Për këtë shkak, akuza dhe «shigjeta me helm» do të hidheshin kundër Aristidhit, njeriut të ndershëm dhe të drejtë. Ai do të akuzohej nga deputetë grekë si agjent i Shqipërisë dhe i shqiptarëve. Kur dilte në TV greke shkonte me vetëdije, se shkonte në shtigje me rreziqe të mëdha, por ai i kishte marrë parasysh të gjitha dhe gjënë më të keqe.....! Me hyrjen e trupave të NATO në Kosovë, Aristidhi shprehte dëshirën për të vizituar Kosovën e lirë. Por dëshira nuk iu realizua, Kosova e lirë ngeli në zemrën dhe ëndrrën e tij. Më 24 maj 2000, një ditë përpara prezantimit të librit të tij, kushtuar arbëreshit të njohur urat Antonio Belushit, me titull “Antonio Belushi dhe magjia e traditës popullore” Aristidh Kolia do të shtrohej urgjentisht në një spital të Athinës i sëmurë rëndë. Veprimtaria u bë pa të, pa frymëzuesin e atij takimi prekës. Një sëmundje e pa shërueshme që do përparonte me shpejtësi për t’i marrë jetën njeriut të mirë në mbrëmjen e 11 tetorit 2000 në spitalin Evangjelizmos në Athinë ku lëndonte prej një muaj. Vdekja e Aristidh Kolës goditi zemrat e mijëra emigrantëve shqiptarë që punojnë e jetojnë në Greqi. Ajo vdekje preku shpirtrat e arbëreshëve kudo që ndodhen në botë. Një vdekje e parakohshme që mori jetën e historianit dhe studiuesit arvanit Aristidh Kola, këtij avokati të çështjes shqiptare, që punoi për miqësinë dhe bashkëpunimin e popujve të Ballkanit. Pak ditë para se të vdiste Aristidhi kishte përfunduar me dorëshkrim librin “Zeusi pellazgjik dhe mashtrimi indoeuropian”. Në këtë libër të fundit të tij, Aristidh Kola na sjell shumë të dhëna të rëndësishme, për periudhën parahistorike dhe
| |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 2:01 am | |
| kryesisht për paraardhësit e shqiptarëve të Kosovës që ishin dardanët pellazgjikë. Aristidh Kola zë një vend të veçantë në letrat arvanitase në Greqi. Ai me punën dhe penën e tij, ringjalli tek arvanitët ndjenjën e krenarisë për historinë dhe kulturën arbëreshe. Aristidhi ishte një rilindës i shekullit 20, një De Radë i ri për gjakun e shprishur të Arbërit në Greqi. Kolia ishte i pari shkrimtar arvanitas që në librat e tij faktoi se jo vetëm arvanitasit ishin heronjtë e revolucionit grek të 1821, por veshja, këngët dhe kultura arvanitase ishin bërë pjesë tashmë e historisë dhe kulturës greke. Aristidh Kolia shkoi dhe më tej, ku faktoi se emrat e perëndive të Olimbit nuk janë emra grek, por ata i përkasin emrave arvanitas ose shqiptar. Aristidhi bashkë me arbëreshin e shquar të Italisë, urat Antonio Belushin do të zbulonin se në Greqi janë mbi 600 fshatra të banuar me popullsi arvanitase. Aristidh Kola kishte lidhje me shumë shqiptarë të njohur në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Turqi, me arbëreshët e Italisë, Ukrainës, Kroacisë, e deri me arbërorët e Korsikës. Për punën e tij në fushën e historisë dhe kulturës arvanitase, Aristidh Kola në vitin 1995 është dekoruar nga ish-president Sali Berisha me çmimin “Ismail Qemali” dhe, pas vdekjes, ish-kryetari i shtetit shqiptar Rexhep Mejdani e nderoi me dekoratën e klasit të parë “Naim Frashëri”. U takon historianëve dhe studiuesve shqiptarë që të vlerësojnë siç e meriton punën shkencore të Aristidh Kolës, dhe ta çojnë më tej veprën e tij, për pasurimin dhe mbrojtjen e historisë dhe kulturës sonë të lashtë mbarë kombëtare. Arben P. Llalla 128 24 Në katër vjetorin e vdekjes së arvanitasit të shquar Aristidh Kolia “Planet duhet ti bëjnë vetë shqiptarët. Unë dhe arvanitasit e tjerë ju duam dhe ju ndjejmë vëllezër në të gjithë botën”.(Aristidh Kola) Nga Arben LLALLA U mbushën katër vjet që nga dita që u nda nga ne arvanitasi i shquar Aristidh Kolia. Aristidh Kolia vdiq nga një sëmundje e pa shërueshme në mbrëmjen e 11 tetorit 2000 në spitalin Evangjelizmos në Athinë ku lëndonte prej një muaj. Vdekja e Aristidh Kolës goditi zemrat e mijëra emigrantëve shqiptarë që punojnë e jetojnë në Greqi. Ajo vdekje preku shpirtrat e arbëreshëve kudo që ndodhen në botë. Një vdekje e parakohshme që mori jetën e historianit dhe studiuesit arvanitas Aristidh Kolia, këtij avokati të çështjes shqiptare, që punoi për miqësinë dhe bashkëpunimin e popujve të Ballkanit. Pak ditë para se të vdiste Aristidhi kishte përfunduar me dorëshkrim librin “Zeusi pellazgjik dhe mashtrimi indoeuropian”. Në këtë libër të fundit të tij, Aristidh Kolia na sjell shumë të dhëna të rëndësishme, për periudhën parahistorike dhe kryesisht për paraardhësit e shqiptarëve të Kosovës që ishin dardanët Pellazgjik. Aristidh Kola zë një vend të veçantë në letrat e arvanitasve në Greqi. Ai me punën dhe penën e tij, ringjalli tek arvanitët ndjenjën e krenarisë për historinë dhe kulturën arbëreshe.
| |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 2:02 am | |
| Aristidhi ishte një rilindës i shekullit 20, një De Radë i ri për gjakun e shprishur të Arbërit në Greqi. Kola ishte i pari shkrimtar arvanitas që në librat e tij faktoi se jo vetëm arvanitët ishin heronjtë e revolucionit grek të 1821, por veshja, këngët dhe kultura arvanitase ishin bërë pjesë tashmë e historisë dhe kulturës greke. Aristidh Kola shkoi dhe më tej, ku faktoi se emrat e perëndive të Olimbit nuk janë emra grek, por ata i përkasin emrave të kuptimit arvanitas. Aristidhi bashkë me arbëreshin e shquar të Italisë, urat Antonio Belushin do të zbulonin se në Greqi janë mbi 500 fshatra të banuar me popullsi arvanitase. Aristidh Kolia kishte lidhje me shumë shqiptarë të njohur në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Turqi, me arbëreshët e Italisë, Ukrainës, Kroacisë, e deri me arvanitët e Korsikës. Për punën e tij në fushën e historisë dhe kulturës arvanitasve, Aristidh Kolia në vitin 1994 është dekoruar nga ish-president Sali Berisha me çmimin “Ismail Qemali” dhe, pas vdekjes, president Rexhep Mejdani e nderoi me dekoratën e klasit të parë “Naim Frashëri” mbas vdekjes në vitin 2000. U takon historianëve dhe studiuesve shqiptarë që të vlerësojnë siç e meriton punën shkencore të Aristidh Kolës, dhe ta çojnë më tej veprën e tij, për pasurimin dhe mbrojtjen e historisë dhe kulturës sonë të lashtë mbarë kombëtare. Arben P. Llalla 130 25 Arvanitasi që ndodhet në pavdekësi “Aristidh Kolja një hero i diasporës bashkëkohore nuk është një fjalë e rastit si një kompliment, por është e vërtetë dhe ky një manifestim mjaft i madh për një Kosovë të lirë dhe të pavarur”, tha Antonio Belushi. Nga Fatlume GASHI Manifestimi “Java e kulturës arvanitase” ka vazhduar me një akademi përkujtimore, në katër vjetorin e vdekjes së Aristidh Koljes. Hapja e kësaj akademie e ka bërë Ismet Hajrrullahu, zyrtar i Departamentit të Çështjes Jorezidence, i cila tha: “se Aristidh Kolja ishte njëri nga ideologët dhe frymëzuesit që ngjalli arvanitët dhe me veprat e tij si “Greqia në grackën serbe”, “Arvanitasit dhe prejardhja e grekëve”, “Zeusi pellazgjik dhe iluzioni indioeuropian”, etj. Bënë që arvanitasit të kuptojnë se janë të një trungu shumë të lashtë madje më të lashtë se grekët”. Më pas, në këtë akademi i mbajt një minutë heshtje për të nderuar njeriun e madh i cili punoi shumë për kulturën arvanitase, ndërsa më vonë u shfaq një film dokumentar me regji të Lirio Nushit, kushtuar jetës dhe veprës të studiuesit Aristidh Kolja që ngjalli emocione te të pranishmit në Sallën e Kuqe të Pallatit të Rinisë. Më pas Nushi duke paraqitur kujtimet e Jorgo Mihos, i cili ishte njëri nga bashkëpuntorët e Koljes dhe të tjerëve arriti të paraqes në mënyrë dinjitoze fytyrën e Koljes dhe veprën e tij shkencore, por edhe kombëtare. Jorgo Geru, i pranishëm në Akademinë
| |
| | | Beton Hero anëtar
Numri i postimeve : 5729 Vendi : Zvicër Profesioni/Hobi : no money no honey Registration date : 10/09/2007
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles Wed Jul 23, 2008 2:02 am | |
| Përkujtimore, duke folur në dokumentar, pasi vlerësoi se ai ngjalli arvanitasit, shtoi se “ai dhe Kolja kanë vlerësuar që Kosova është dhe duhet të jetë qendra arvanitase në Ballkan. Shqiptarët e Kosovës me armë në dorë fituan lirinë që u takoi”, është shprehur ai përmes shiritit të celuloidit. Filmi dokumentar i Lirio Nushit, po ashtu ka arritur të paraqes edhe thirrjet e pavdekshme për liri e Kosovës të Koljas. Ai, para disa mijëra shqiptarëve në Sheshin e Arvanitasve përmes megafonit i bënte thirrje opinionit grek dhe atij ndërkombëtar që t’i hidhnin sytë drejt Kosovës, ku një popull i tërë po bënte luftë për jetë a vdekje, për t’i shkëputur njëherë e përgjithmonë prangat e pushtuesit serb. Antonio Belushi, studiues arbëresh në këtë akademi u shpreh: “Imadhi Kolja është i pavdekshëm. Ai ndodhet shumë lartë në pavdekësi. Aristidh Kolja një hero i diasporës bashkëkohore nuk është një fjalë e rastit si një kompliment, por është e vërtetë”, tha ai duke shtuar “se ky është një manifestim mjaft i madh për një Kosovë të lirë dhe të pavarur, ndërsa në Athinë ishte Aristidh Kolja një njeri, është dhe do të jetë përherë”. Sipas tij, Ministria e Kulturës ishte e detyruar për t’i shprehur publikisht këtë mirënjohje dhe zonja e tij, Nansi që ishte e pranishme në akademi gëzohet, sepse heroizmi i tij nuk ishte i mjerë. Arben P. Llalla 132 26 Akademi përkujtimore për Aristidh Koljën Nga Shqipe SHAZIVARI Me shfaqen e një filmi dokumentar dhe mbajtjen e një akademie solemne, të mërkurën në sallën e kuqe, është përkujtuar figura e veprimtarit arvanitas, Aristidh Kolja (1944- 2000). Kjo akademi ka qenë pjesë e veprimtarisë të “Javës arvanite në Kosovë” dhe ka pasur për qëllim njohjen e këtij personaliteti të shkencës dhe politikës arvanite. Kolja njihet si njeri nga studiuesit e historisë, kulturës dhe gjuhës arvaniate, por njëkohësisht ai ka qenë edhe veprimtar i shquar i çështjes shqiptare, siç ishte Kosova. Për veprimtarinë e Koljes, ka folur në fillim të kësaj akademie, Ismet Hajrullahu, i cili ka deklaruar se Aristidh Kolja ka bërë shumë në ringjalljen e arvanitëve, por kontribut të çmuar ka dhënë edhe në mbrojtjen e Kosovës gjatë viteve të vështira të luftës së fundit. Ndërkaq, në filmin dokumentar të autorit Lirio Nushi, për të pranishmit është shfaqur një biografi e jetës dhe veprës së Koljes. Aristidh Kolja lindi më 1944, studioi në Athinë për avokaturë, kurse nga vitet 80, angazhim i tij kryesor bëhet studimi i çështjes arvanite dhe drejtimi i shoqatës arvanite “Marko Boçari”. Në këtë dokumentar u fol për librat shkencorë të Koljes si, “Gjuha e perëndive”, “Greqia në kurthin e Milosheviçit”, etj., si dhe për dorëshkrimin e tij pabotuar “Zeusi Pellazgjik”.
| |
| | | Sponsored content
| Titulli: Re: Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles | |
| |
| | | | Nje tufe lule mbi varrin e Aristidh Koles | |
|
Similar topics | |
|
| Drejtat e ktij Forumit: | Ju nuk mund ti përgjigjeni temave të këtij forumi
| |
| |
| |