ROMANI SHQIP "TRENJERËZORI DHE NËNTA..."

Në prag të
legjendës

Para
një të papriture të këndshme

Unazimi

Xhemilja 25 vjeçare,
një ditë ndjeu se ishte shtatzanë... Neimi po i gëzohej të shoqes, e cila e
shikonte në dritë të syrit.

Kishin një
diferencë të madhe moshe, por bashkëlidhësia, vendimi supreme, për të shtuar
familjen, përkushtimi total, respektimi reciprok, por edhe krijimi i gjithë
asaj dashurie të rritur për 12 vjet rresht që nga mbajtja në duar, nga përkëdhelitë,
sikur ta kishte vajzën e vet të vogël, që nga tregimet dhe historitë, përrallat,
legjendat me Kostandinin dhe Dhoqinën, me Mujin, Halilin,Ymer Agon, me Gjergj
Elez Alinë, me Skënderbeun, me personazhet pashallarë, nga këngët folklorike të
trevës të kënduara, që nga akti i murrosjes për ngritjen e kalave, që nga trimëritë
e shqiptarëve në shekuj, nga lidhësia, besa, nderi dhe sinqeriteti, tek lodrat
e bukura dhe të gjalla të periudhës së fëminisë e deri në përkujdesjet si
flinte gjumë, s'i zbulohej dhe si ai e mbulonte, si qeshte ëngjëlli në gjumë
dhe si ai shihte çdo ditë rritjen e leskonjës, po i forconte atë paramendim të
bukur që ajo, me shtatin e saj selvi, një ditë do të ishte nusja e tij...

Ajo shpesh herë
e pyeste se pse ishte këtu tek ai, ç’lidhje kishin?... Ai qeshte... dhe i
thoshte se e kishte motrën e tij të vogël, se prindërit e tyre i kishin lënë
jetimë dhe tani kishin njëri- tjetrin… Ajo donte të thoshte se kush ishte babai
dhe nëna e saj, pastaj i tyre,...çdo gjë e kishte të errët dhe nuk e përfytyronte
dot.

Ai përsëri
e linte emigmën të pazbuluar, veç e
shihte si drita e syrit, me një kënaqësi të brendshme, që i rritej, si një pemë
e fuqishme gazmimi, e cila përditë shpejtësisht nxirrte degë, degë, degëza dhe
këto mbusheshim me sythe... Në të gjithë këtë pemë lëvizte limfa dhe mbyllte
sytë me një kënaqësi të jashtëzakonshme që e zhvishte nga varfëria dhe e
pasuronte. Ndiente në shpirt jetën, e cila e vështronte me sy lozonjarë; ndiente
në brendësi jetimin për këtë pemë të bukur me sy në shpërthim vrulltar...

I ishte dashur
aq shumë të modelonte këtë krijesë dhe në
këndvështrimet e saj të ndërronte pozicionet emërtues dhe veprues: Marrje,
rritje, trajtesë si njeri shumë të afërt, që përkujdesej gjer në madhështinë
njerëzore dhe tashmë sythet kishin shpërthyer për ëndrrën e thurrur qysh 12
vjet më parë, tek nisi startimi: “Xhemilja e rritur, nuse e Neimit”... Neimi e
rriti vetë nusen e tij... Një ndodhi me një kompozicion shumë interesant brerës
dhe që brenda tij është gjithë muzikaliteti dhe gjithë notat e partiturës.

Dhe ai duroi aq
bukur dhe matur; veproi aq me takt dhe
me kaq besnikëri, sa priti ditën e madhe, kur ajo i mbushi të njëzet e
pesë vjetët...

Kur u rrit, mbi
tetëmbëdhjetë vjet, vajzës i ra një hije e bukur. Vajza Xhemile po rritej, ndërsa
ai kishte kapërcyer të dyzetat...

Mendimi i tij priste... Dhe kur një ditë lule
e mollës kishte çelur dhe dashuria ishte frytëzuar, ai i tha: "Xhemile, ti
a do të bëhesh nusja ime?"

"Si nusja jote? Po
unë jam motra jote?"- shpërthyen papritur pyetjet dhe vështrimi i saj ndjente lëndimin. Si
kishte arritur deri këtu?! ç’të ishte kjo kërkesë e papranueshme? Ku e kishte
burimin dhe shtytjen?! Kush ishte ajo
Xhemilja? Pse u dashkej që, në këtë çast, ai, për të cilin kishte lidhje tjetër,
kërkonte të ndryshonte pozicionin dhe të fshihte nga kujtesa gjithë atë bukuri
e lidhje njerëzore në raporte shumë të afërta? Dhe ja, në një moment gjithçka përmbysej, krejt
natyrshëm dhe papritur… Neimi shndërrohej në një burrrë, që i kërkonte dorën
asaj... Hodhi 12 pika të nxehtë lotësh njëherësh. Ai ia numëroi.. 12 pika lot që
ishin të baravlefshëm me dymbëdhjetë vjetët, në të cilët ajo kishte jetuar në një ëndërr të
bukur, që nga kjo shtëpi do të dilte nuse dhe jo të futej nuse!...

Buzëqeshte hijshëm. Në këtë çast një këngë shumë e vjetër filozofike popullore, duket sikur
tregoi supet e saj betimorë: "Nuse, ku kalle këmbët-ë, të rënçin dhëmbët-ë,
dhëmbët-ë dhe dhëmballët-ë!..." Dhe kënga dukej sikur këndohej në të gjithë
shtëpitë e atij Kombi të vjetër sa bota.

Ajo pra, tashmë
kuptoi plotësisht se kishte shumë kohë që në këtë shtëpi ishte nuse e heshtur,
e vogël, e konturuar në mendjen e Neimit, por nuse që rritej dhe se Neimi ishte
dhëndri... Si rrjedhin ngjarjet?! Si procedojnë ato heshtasi, në këtë plan dhe
në këtë planet njerëzor, ku dhe paralelet e meridianet aq shumë ngatërrohen
keqas?...Jo më kot thoshnin se, bota është shumë misterioze.

. Në krijimin e pasurisë kulturore të kësaj bote, të
mençurisë dhe të enigmave të saj, të njohjes së tyre të pakta, por që kalojnë në
një zinxhir të madh zbulimesh, që nuk arrijnë kurrë në pikun e saj, njerëzit
kanë rolin e tyre të aktrimit. Ka shumë të fshehta, shumë të papritura..., shumë
përmbysje… Ka ëndrra dhe realizimi i tyre është në masë të pakët. I kujtohej
shpesh ajo përralla si një djalë, të cilit nuk i jepnin nuse, pasi ishte
ekonomikisht i varfër dhe vajzat të gjitha kishin ëndërr të martoheshin me
djalin e Mbretit, gjeti një jetime dhe e mori në shtëpinë e tij.

Në mos gabohej atë vajzë e quajti Besnikja, jo në
emrin e saj të vërtetë. Djali e rriti vetë nusen e tij, u martua, kur kjo u
rrit dhe me të lindi një djalë yll... Këtë
Neimi ia tregonte gjithmonë... Si duket kjo nuk ishte rrëfenjë e improvizuar, por
një gjendje reale… Nuk mund t'i shkonte nëpër mendje, të përfytyronte që ajo të
ishte vetë Besnikja dhe djali që rriste Besniken për nuse, të ishte Neimi? Asqë
mund të të mendonte një gjë të tillë... Ajo thurte ëndrra për veten dhe Neimi
do ta nxirrte nuse Xhemilen nga shtëpia...

Përfytyronte gëzimin
e lulëzuar të Neimit, kur ai do ta niste nuse Xhemilen. Kalonte nëpër mend sesi
do të ishte burri i saj i ardhshëm,… Vetëm dinte një gjë që do ta respektonte e
do ta donte aq shumë se do ta kishte shpirt dhe babanë e fëmijëve të saj... Kaq ishin ëndrrat e
martesës dhe ëndrrat "NUSE". Para
saj ishte shfaqur ai dhëndri, të cilin e shihte me sytë e motrës së vogël përgjëruese.
Ndieu që gjithçka iu vullkanizua në shpirt... Si të ishte gënjyer kështu? Iu
duk se gjithë ato lodra, përkëdheli, përqafime,
kujdesje, gjithë ajo mbajtje në krahë, gjithë ato përralla të mahnitshme për
"Borëbardhën"; gjithë ajo ëndërr- kala mbi ëndërr u çkodifikua... dhe plasën në një
ekplozicion të fuqishëm shpirtëror. Ajo tashmë e kuptoi se ishte Besnikja e përrallës
së Neimit...

Përpara saj qëndronte ai, Neimi, i cili i kërkonte dorën....
, i kërkonte të nusërohej, të ishte partnerja
e tij që të lindnin fëmijë të shëndoshë si pëllumba, të niste jeta në një marrëdhënie tjetër...

Përherë të parë
në jetën e saj, ajo e dridhur lëshoi një pyetje: "Pse nuk më ke treguar të
vërtetën, Neim?" Përherë të parë i foli në emër. Tjetri u step dhe nxori një lumë lotësh. E vështroi me një
shikim që i kërkonte të falur. Ajo ishte rritur. E ndieu shikimin e tij
depertues dhe entuziast; e ndjeu domethënien e asaj, ndoshta, dhe të papritur,
por të thënë me një ndjenjë të admirueshme. Filloi ndryshimi i klimës
psikologjike; filloi e ndryshoi raporti i krijuar më parë… E pa drejtë në sy
dhe e pyeti: " Domethënë unë qenkërkam
ajo Besnikja e përrallës - nusja dhe ti
ai djali jetim - dhëndri?!"

"Po, Xhemile, ti
je...,”- dhe ndali pakëz nga një komb që i erdhi papritmas në fyt, duke e
penguar… Ishte një emocion, i cili ndodh në këto raste të mëdha, që kërkojnë
shpjegime të qarta, pa të cilat mund të shplekset gjithçka. Mori forcë dhe
vijoi: “Ai ishte një rrëfim me të cilin
unë zbuloja atë, të cilën kisha fshehur në shpirt dhe vështroja sytë e
tu tek xixëllonin në qiellin e tyre të pastër dhe më thoshnin: "Vazhdo më tutje...". Unë të
thoshja: " Kaq për sot, tjetrën do ta vazhdojmë nesër..." - dhe
mendohesha gjerë e gjatë se si do të vazhdoja... Dhe vinte e nesërmja paduruese
për ty, por edhe për mua. Unë vazhdoja të tregoja, të krijoja mbi atë shtrat
pjergulle, që kisha ngritur vetë... Ti mahniteshe… U

mahnite kaq vjet me këtë përrallë që vazhdoi kaq
vjet... Unë të rritja bashkë me përrallën time... E ndieja thellë në shpirt që
ti do të ishe nusja ime dhe se do të më doje më shumë, kur të mësoje të vërtetën!...
Ti je një vajzë jetime si unë jetimi... Unë u nisa nga ajo që, jetimi di të
martohet dhe të kalojë jetë me jetimen!...". Dhe nga sytë e tij u shkëput
një tufë lotësh, të cilët vërtetonin se ishte shprehur gjithçka e mbajtur
fshehtë kaq e kaq vjet.

Sytë e Xhemiles
u zmadhuan… Ata pyesnin ku i kishte rrënjët e saj,… Donte të dinte gjithçka...
Por vështrimi i thoshte tani me sy të ndriçuar: "Kemi kohë, kur të hapemi
për këto gjëra, të cilat ti duhet t'i dish..." - dhe shpërtheu në një
tronditje të mirë.

"A e
meritoj unë, Besnikja e përrallës dhe Xhemilja e vërtetë, të jem nusja jote e
ardhshme?!" Pyetja mbeti pa përgjigje në buzë. Neimi nxitoi që të
realizonte ëndrrën e tij, të pritur kaq vite. E puthi rrëmbimthi. Puthi ato buzë
të vogla si inxhi, si floriri. Ato buzë të virgjërta që nuk i kishte puthur
kurrë asnjë burrë tjetër... Dhe e panë ndritshëm njëri - tjetrin në sy, duke
filluar bashkëbisedimin Syrian.

Syri

Sytë thonë:… Çel,
plas, sjell, hap,
shteg, mall, takim, qesh, dhimbje, harresë, ndarje, fund, tharje, mund,
ndalesë, mos, kthesë, lot, drithërimë, pikëllim, përqafim, kot… Ah, këta sy, me
ç’ngjyrë kanë thonë vetëm: BOTË…

Ato buzë që ishin
rritur si molla majoshe e baçes së quajtur "YRTI", afër shtëpisë së
tij u riputhën.

Në atë çast kënduan
100 bilbila, fluturimthvrap erdhën mijëra zogj;
u ngritën nga shpirtrat e bukur një brump pulëbardhash, u mbush me xixëllonja
flakë drite qielli... Kishte ardhur fundi i një përralle të vërtetë. Dhe ajo e
puthi me zjarr Neimin. Ndieu një zjarr prushues brenda në gjoksin e saj. Iu duk
se ai gjoks po lëviste tërësisht nga vendi, sikur nga kraharori i saj po niste
një skuadër lajmëtar pëllumbash t'i transmetonte qiellit pranimin e propozimit
dhe të shpallte ditën e martesës së saj...Dy qiejt u bashkuan ngrohtësisht në pëqitë
e njëri- tjetrit…

Titulli: ROMANI SHQIP "TRENJERËZORI DHE NËNTA..." Mon Jan 04, 2010 11:54 pm

Për herë të parë
i ngazëllyer Neimi çeli kanatën, lëshoi pyetjen e bukur:

"Ku je,
nusja ime e bukur?"

Ajo tashmë po e
ndiente Neimin brenda vetes dhe po përjetonte të ardhmen e saj me një burrë që,
pa dyshimin më të vogël, e donte floririn e vogël...

Ajo tashmë po e
ndiente Neimin brenda vetes dhe po përjetonte të ardhmen e saj me një burrë që,
pa dyshimin më të vogël, e donte floririn e vogël...

Dhe ja tani, ai po priste një pyetje të sinqertë të një njeriu që
e donte me gjithë shpirt. E dini se çdo të thotë të rritësh nusen tënde brenda në shtëpi, ta
konsiderosh si fëmijën tënde, kur edhe ajo kishte të njëjtin fat me të ty, pasi
babai ia kishte ndarë nënën e saj dhe
ishte martuar me një tjetër, duke e lënë Xhemilen në mëshirën e njerkës, por
Neim Hazizi e mori me synim që 12 vjeçe ... Dhe ja sot ishin përballë njëri -
tjetrit: një 25 vjeçare e bukur dhe një burrë 47 vjeçar, i cili tashmë kishte
veshur pas 13 vjetësh pritje të gjatë një "veshje" tjetër dhe do të luante një rol tjetër protagonist:
atë të dhëndrit të shumëpritur, ndërsa ish

vogëlushja
Xhemile, e cila ushqente një dashuri të paparë të afërti për
Neimin, s'kishte si të mos befasohej, s'kishte si të mos pyeste, s'kishte si të
mos qëndronte në atë pozicion befasues.
"Ti këtej e tutje do të jesh nusja ime...” - i tha Neimi dhe qeshi. Ajo
s'foli... Ai vijoi ligjërimin: "Kam kaq kohë që kam pritur... ". “A më
do Xhemile?!”

Dhe për herë të
dytë u puthën… Puthja e tyre e stërgjatur lidhi si me unazë çiftin e ri... Kjo pyetje
e thënë me një ton ëmbëlsor e ngrohu shpirtin neimian, e bëri të lartësohet në zotim më shumë shpirti i tij
i dhimbsur, shpirti i një njeriu, që kishte hequr aq shumë, shpirti i një
jetimi, i cili një vjeç mbeti pa baba dhe s'e tha kurrë emrin
aq të përhapur anë e kënd botës "baba", një fjalë e madhe; një njeri, që nuk ishte rritur me nënë të vërtetë
dhe që i vogël kishte marrë për të mbajtur frymën gjallë rrugën e migrimit të
brendshëm dhe po në moshë fare të re kishte provuar një kalvar të madh
vuajtjesh.

* * *

» "Përulem para vendlindjes sime" nga Jani Dede
» "Kur lind Nënta" nga KRISTAQ F. SHABANI
» "Dashuria, alfa dhe omega e jetës"nga Petro Dudi
» "Jetari" vepër e shkrimtarit Kristaq F. Shabani
» "UDHËT E KOMBIT" LZHK, Drejtor MAREGLEN KOÇIU