ROMANI SHQIP "TRENJERËZORI DHE NËNTA..."

Por djaloshi nuk mund të qëndronte në gjendje të ngrirë. Kishte dëshirë të njihte nusen e vërtetë. Merrte te xha Sotiri biçikleta me qera dhe kontrollonte parcelat e grurit, të misrit, të pambukut, të lule diellit, për të parë Rubijen e tij, vetëm pak fare pak. Kërkimi i tij dhe lodhja e madhe nuk i dhanë rezultat.
“S’kemi ne faj,”- thoshte luledielli, pambuku, duhani... Ai i qetësonte duke u thënë: “E ç'faj më keni ju, për këtë jam i bindur...".

Mendonte dhe kalonte nëpër mend djali i ri shumë variante. Por përfundimi: "Kurrë nuk e takoi Rubijen...". Ajo ishte e futur në një botë të qeltë, të xhamtë dhe i kishin shpuar vetëm një vrimë ajrosëse që të merrte frymë dhe të pengohej asfiksia... Ç'zakon, ndoshta i rëndë, më i rëndë i të rëndëve! Por ja tek ndodh.

Para martesës ndodhi një çudi… I thanë se çupa e xhaxhait të vjehrrit të Ismailit, Duda, e martuar në Mbyjet, solli në familjen e tyre një fotografi të nuses, por edhe kjo jo e saktë, e prerë në mes, mezi i mbaheshin të dy copëzat.

"Çfarë po ndodh?!- tha me vete. - Çfarë rregulla të forta, që po e mbytnin për së gjalli?"

I dhanë atë fotografi të nuses dhe ai u mbyll në vetminë e tij. E shikonte, e prekte me duart e tij fytyrën e saj dhe nuk ngopej me të ... Niste një dialogim të heshtur, duke i thënë se ai ishte Sherif Hazizi, vjeç... i gjatë ... cm, i shëndoshë, me peshë ... kg, i pëlqente më shumë të merrej me …..Ishte i sinqertë dhe i dashur, sillej mirë me njerëzit. Ishte njeri besnik. Ajo ishte fejesa e tij e parë... Vajzat e tjera tashmë nuk i bënin përshtypje, por ishte drejtuar e përqëndruar tek emri “Rubija”. Madje sillte dhe një frazë në mendje të mëmës Xhemile, e cila,

duke parë gjithë këto përçapje të djalit të saj për të njohur vajzën, nuk iu durua dhe i tha Haxhiresë, krushkës, vjehrrës së ardhshme të djalit, në inat e sipër për fshehjen në qelq: “Kokë të kem, feste ka pazari plot!" Ishte një thënie filozofike e mbështetur në një shtrat të sigurt filozofik dhe mjaft domethënës. Dhe Haxhireja u kthye sakaq nga Sherifi, duke thënë: "Më këputi shpirtin ky djalë, moj krushkë!... Sikur ta kisha vajzën tani pranë, do t'ia jepja në çast!"

Ku?...

Ftohja ka pushtuar trupin e akullt,tashmë lule të akullta rrit livadhi i trupit,...
E ngrohta lule s'gjendet asgjëkundi… "Ku të jetë? Të ketë humbur?"
(E ku të jetë veç në kullën e fildishtë të Ismailit...)

* *
Eh, o përpjekje të mëdha për të njohur atë që nesër do të kesh në krah,.. Po përplasem me kohën, me njerëzit dhe me mentalitetin e saj...Do të kalojnë 24 muajt dhe unë do të shoh lindjen e diellit…
Rubija u shndërrua në një detyrim që kërkohej e kërkohej vijimisht nga shpirti i trazuar dhe i brishtë i djaloshit ëndërrues:

Më qepej dhe kur s'doja t'i “shihja” sytë, dhe kur fshihesha në qepenet e harresës; hapte sytë e mbyllur, më gjente me instikt se ku isha fshehur, ...
Më kërkoi një ditë të Egër në katet ku bruhet e fshehta e vdekjes... E fshiu Era me inatin e shpejtë,… Tani e ndjej brenda vetes ("I vij rrotulll Pomonës").
Nxirrte nga vendi ku kishte fshehur fotografinë e përthyer dhe vështronte në pangopje Rubijen.

* * *
Lojë e luledeles
Zemrën e ka pushtuar ankthi i mosgjetjes (ankthi i mosardhjes në tekst). Një nga një me dorë të padukur, heq petalet: "Do të vijë (do të gjendet)... S'do të vijë...(S'do të gjendet) Petale e fundit të sjell (Petale fundit s'të sjell).

* * *
Dhe ja viti 1960 erdhi duke fluturuar, paçka nga rëndesat politike e nga zhurmimet e njerëzve të politizuar, nga përkrahja e pushtetit për reformat e planifikuara gjithkund. Dasma ishte organizuar mirë. Kënga buçiti, vallja u

hodh, fjalët e urta gjithashtu. Dasmë me traditë që shqiptari dhe, më i varfëri, merr hua, e përgatit, e organizon me aftësi të mëdha dhe gjatë gjithë kohëve dasma është një proces traditë zbukurues dhe që siguron vijushmërinë e brezave, duke krijuar celulat...

Ja pres ditën fatlume, ditën që na lidh me unazë,… Jeta, paçka nga skamja e dhimbjet, atë ditë na duket tej e mbushur nga gëzimet...
Babai i tij gazmuar realizoi atë lojën e bukur të sorkadhes, për të cilën thoshnin se ai e qante atë lojë, ose të lozim lojën e sorkadhes si Neim Hazizi! Në gëzim ishte gjithë fshati Rusinjë, madje dhe memeci Qemal, shprehte me botën e tij gëzimin fluturues...

... Ishte një çast i madh. Përpjekja dhe përçapjet e shkuara huq për të njohur nusen e vet, Sherifit, i kishin shkuar kot, fare kot... Vetëm mbante mend atë fotografi gjysmë të grisur, por që kishte krijuar e përshtypëzuar atë, e cila do të ishte bashkëshortja e tij, shoqja e jetës, nëna e fëmijëve që i planifikonte të shumtë... Ferexheja, fotografia gjysmë e grisur dhe ideja...

Eh, o njerëz, me ç'gjuhë flet fati? A mund të kuptohet kjo gjuhë duke hedhur letrat e tij?!

Letrat të gënjejnë me simbolet e tyre, të përmbysin gjendjet…Fallxheshat të veshin gjendjet me mjaltë bletësh nga më cilësorët, të veshin krejt në të bardha dhe ti hap sytë në këtë botë të veshur me ar.

* * *
Ja ai futet në gjerdhek (dhoma e dhëndrit). Atje është ajo, për të cilën u rropat kaq shumë dhe s'arriti t'i thotë qoftë edhe një fjalë të vetme; të prezantohej se ai, burri i ardhshëm i saj, rridhte nga Dera e Hazizëve dhe quhej Sherif Hazizi. Duvaku qëndronte mbi kokën dhe trupin e nuses, si një mbrojtës i rreptë e fanatik i fytyrës, i zbukuruar me xhufka ulliri… Dhe ja, ai merr qytën e armës (në gjuhën e vjetër quhej "llami" i dyfekut) dhe në këtë mënyrë zbulohet fytyra. Sytë u ndalën te njëri -tjetri. Tashmë do të ishin një çift i pazgjidhshëm, po kurorëzohej ajo që ishte përgatitur me aq kujdes që nga mblesi

Dhe fillon loja e inteligjencës së nuses, apo “prova e zgjuarsisë së saj”.
Për të paralajmëruar ardhjen e dhëndrit në dhomë, dhëndri, që t’i tregonte prezencën e vet në gjerdhek nuses me duvak, sipas rregullit, i shkelte këmbën e djathtë. Pasi realizohej zbulimi, dhëndri kthehej në provokator. Merrte ibrikun ose poçaren dhe i thoshte nuses: "Eja të lash sytë, para se të flesh..." Kjo ishte një provë e bukur. Në rast se nusja do të lante sytë, si i thoshte dhëndri, kjo do të

thoshte se këtu tregohej se ajo s'ishte mirë... Nusja e tij, Rubija, nuk shkoi të lante sytë... “Shenja e parë, e mirë,”- tha me vete dhe u ngazëllye. Dhe, siç ishte djaloshi, e pyeti me zë të ëmbël: "Ma thuaj emrin tënd ta dëgjoj me zërin tënd, të cilin dua të ta njoh dhe të mos e harroj kurrë, sa të kem jetë!...".
Ajo i tha ëmbël: "Rubije...

"Rubije?! Emri që më ka pëlqyer... dhe që për të kam kohë që mendoj".
"Po ti, pa thuaje njëherë vetë emrin tënd...".
I shkëlqyen sytë në atë çast. Ndieu se i pëlqeu nusja e tij dhe i tha, duke e përqafuar dhe puthur për herë të parë, "Sherif".

"Sherif?" Sa bukur!"- tha Rubija, sikur nuk ia dinte emrin dhe i shkëlqyen sytë.
"Kështu e kam përfytyruar burrin tim,” - tha me vete.
Shenjat e mira dukeshin qartë në qiell. Ata të dy po niseshin në jetën e përbashkët të lidhur ngushtësisht që në shikimin e parë.
Dhe filloi fantazia të bridhte lëshuar në ëndrra, kur atë natë të madhe fillonte projekti i madh i jetës.

Motërzimi

Fantazia kërkon të barrëzojë mrekullinë, me të të lindë fëmijën më të bukur (Bukuroshen), më shpejt se të zakonshmit; belbëzimi t'i iki në Javën e Madhe… Të qeshurën e ditur, ta bëjë pronë me hapjen e kapakut të parë të syve, të duket sikur flet me mençuri të madhi: "Kam kohë që prisja çastin e bleruar.. ". Përshtypja drejton gishtin tregues drejt fantazisë e ekzaltuar, e motërzon në palëkundshmëri besimi. Tri herë vetëtin qielli i kaltër, nëntë herë shi e vesë e hollë gazmimi hidhet nga qielli i parerëzuar. Ylberi

shfaqet po nëntë here, me ngjyrimet e tij në qiell shkruan: "Përshtypja përqafon motrën e malluar!" Dhe brohorima njerëzore çan tejpërtej Globin e harruar...

Numër i legjendave

Viti 1960…Qiejt politikë ishin vrerosur dhe nxironin. Shteti i madh na kishte kthyer kurrizin. Ne përlesheshim dhe nuk e kuptonim ose e kuptonim mirë që ishim të vegjël dhe duhet të rritnim autoritetin tonë me të madhin, duke hedhur shkelma... Vitet e mprapshta gjithmonë kanë mprapështinë, por edhe ndriçimin. Një kombinim harmonik midis dy gjendjeve. Dhe pikërisht në këto vite të

mprapshta u lidh një jetë bashkëshortore. Sherif Hazizi gjeti, ose më saktë i mblesuan shoqen e rrugëtimit të jetës. Nga të gjithë numrat u përzgjodh numri “9”. Numër nëntë - një numër që brenda ka befasinë...