ROMANI SHQIP "TRENJERËZORI DHE NËNTA..."

“Të marrim shembull nga Sherifi... Sherifi është ai, që gjithmonë qëndron në

krenarinë e klasës, që merr nota të mira!”... Të faleminderit që më impulsove dhe në personalitetin tim ndikove kaq shumë. Si më inkurajove, kur pe të dhënat e mia të aktrimit?! Fillesa e suksesit tim është pikërisht atje tek ajo shkollë, tek ajo bankë, ku unë ngrija doçkën time të vogël dhe filloja të flisja me pasion njerëzor... Kudo që të jesh tani mësuese unë të falënderoj kaq shumë... E

çuditshme, paçka se njeriu plaket, i ikën mosha, kurrë nuk heq dorë nga "fjala e bukur mësuese, mësues, njeriu që e mëson tjetrin në jetë... Sa fjalë e madhe! Sa të shumtë janë mësuesit. Ata janë kudo, por nga ne kërkojnë gjithmonë t'i nderojmë e t'i respektojmë... Ah, këta mësuesit e sotëm! Ah, këta mësuesit e sotëm! Po na i marrin në qafë fëmijët tanë... S'janë si ata që kaluan, pasionantët.

Rikthime të nevojshme sa herë sjell diçka të mebetur pa thënë
* * *
Pasi arriti në një stad që mund të jepte dhe në aktin e aktrimit dhe pasi kaloi një periudhë të gjatë, ku Sherif Hazizaj u provua, hodhi hapa konstruktive në pjesëmarrjen në filma, kryesisht në role episodikë. Shpesh thuhet se roli episodik është më i lehtë për t'u realizuar, por ai kërkon saktësi, cilësi dhe interpretim virtuoz, pasi sekuencat janë të pakta dhe duhet të lënë mbresë te telespektatori, apo shikuesi i filmit. Ndaj predispozicioni i personazheve episodikë është mjaft

aktiv dhe i tendosur. Thuhet shpesh që të dalë mirë filmi i metrazheve të ndryshme duhet që të bëhet një kombinim i përkryer i roleve dhe në këtë drejtim rol ndihmues japin dhe rolet episodike, të cilat plotësojnë me imazh substratin e filmit dhe shkrihen të gjitha komponentët në një të vetëm, ndaj regjisorët këtyre roleve u japin vendin, që u takon, kurfarë nënvleftësimi. Këtë nuk e themi për t'i

dhënë impuls protagonistit tonë, por aktori episodik është i rëndësishëm, pasi ai në ato sekuenca interpretuese, krijon fizionominë e tij në përqëndrim vëmendjeje dhe luan së toku me personazhet kryesorë të filmave, ndaj këtyre roleve u është dhënë gjithmonë parësi trajtues.

Ligjërimi i ......
* * *
Ishte duke pirë kafe në hollin e Hotel Turizmit, në Fier. Kadriu fliste me tone aktoriale, sillte ndërmend aftësinë e tij për të ngritur leqe dhe kurthe, apo, siç i thonë fjalës, gracka. Ai bisedonte me lirshmëri me mua, pasi edhe unë isha shumë i lirshëm me aktorin e madh. Ne aktorët e vegjel, të roleve episodike na

dukeshin shumë të mëdhenj këta aktorë të përmasave, ndoshta dhe botërore, që kanë luajtur një rol të rëndësishëm në jetën tonë filmike dhe teatrore. Kur e shikoje në film, ai dukej madhështor në interpretimin besueshëm të rolit; të linte, si i thonë fjalës, pa mend me aftësinë interepretuese dhe thoje me vete se ai ishte vërtet personazhi. Dhe personazhe të tillë këta aktorë të mëdhenj të filmit dhe të

teatrit shqiptar janë të mjaftë dhe ne krenohemi me ta. Mua më bëhet zemra mal, si i thonë fjalës, që u njoha me ta dhe punova me ta në një magji që quhet: interpetim. Do të thoni ju me ç'sy ju shikonin, si ju trajtonin, a ishin fodullë, a u shmangnin, a u nënveftësonin e të tjera pyetje si këto, që, pa dyshim të gjithë kërkojnë t'u zbulojnë thelbin pasi shpesh herë përfitohet nga kontakti. Flitet edhe stisen skicime e tregime, sikur afërsia ishte shumë e madhe, sikur dihet çdo gjë për ta dhe fillon ligjërimi fals, sidomos, kur ata nuk janë më në jetën e

përditshme fizikisht. Pa e tepërua në këtë aspekt, doja të rrëfeja: "Artistët tanë ishin të mëdhenj. Ne "episodikët" më shumë se kush e dimë këtë, pasi ne gjatë kohës, kur interpretohej prej tyre, shihnim skena, pazashe të bukura, shihnin lëvizje aktoreske të çuditshme, ndienim botën e tyre shpirtërore. Ata ishin modeli ynë dhe na jepnin leksione skenikë në çdo fazë interpretuese, në çdo lëvizje të menduar me efekte tronditëse emocionale dhe psikologjike. Shpesh na kritikonin e na mësonin që, përveç talentit apo dhuntisë natyrore për t'u ngjitur

në skenë e për të interpretuar role, kërkohej shkollim dhe një gjë e tillë mbaj mend ma ka thënë edhe mjeshtri i madh i skenës, Kadri Rroshi. Duke përfituar që ishte me vendbanim nga Ballshi, familja e tij vendosur, pasi origjina e familjes së tij ishte nga Libohova e Gjirokastrës, Kadriu sillej mjaft me etikë me mua dhe kishte aftësi zbuluese.

"Edhe ti, Sherif, i ke qejf grackat, leqet si unë?!"- më pyeste dhe më kundronte me sytë e tij shprehës.

"Po, i kam dhe i kam aplikuar qysh në fëmini..., "- i thoshja dhe qeshja.

Aktori i madh vijonte: "Unë kam qenë shumë i suksesshëm atje në fshat në Çyçen të Ballshit. I kapja shumë bukur mëllenjat... Këtë doja unë të më dilte në këtë shteg. Dhe filloja t'i tregoja historinë me Bilbilin. Ai shkulej së qeshuri, teksa dëgjonte përpunimin e "mashtrimit" tim dhe në zëvendësimin e gushkuqit me

mëllenjën sqepverdhë si dhe me dyshimin e Bilbilit, që, leqja ime nuk ishte aq e goditur sa e tij për të zënë mëllenja. Pastaj shakaja shkrihej, kur unë i thoshja Bilbilit se ia kisha hedhur. Ai ma priste: "E nuhata këtë gjë, që kur pashë

gushkuqin te leqja ime!" Mëllenja ishte e leqes së tij dhe unë i gëzohesha gushkuqit. Bilbili shpërthente në buzëqeshje dhe thirrje pasthirrmimi: "E dija unë që ti je më i dobët se unë në ngritjen e leqeve!..."

Kadriu qeshte dhe me sytë e tij zjarr e më thoshte: "Ah, dhelpër, dhelpër!" Më dukej sikur në ato çaste interpretonte te "Dhelpra dhe rrushtë". Pastaj më thoshte: "Ti duhet të ndëshkohesh...," - dhe fillonte të loste rolin e kujdestarit te "Lulëkuqet mbi mure", duke me tërhequr veshin. E ndieja afër dhe në mendjen time lëviste mendimi: "Sa i madh është!..."

"E kupton, - vijonte më tej aktori, - unë e kam pasur gjithmonë qejf edhe ngritjen e leqeve, por edhe për gjuetinë e peshkut vdes".
Ai, pra e kishte shumë qejf zënien e peshkut dhe atë ditë me një gotë të vogël rakie, pasi kishte rregulla interpretimi, në kohën e pushimit, pimë raki duke e shoqëruar me peshkun e zënë në Karavasta të Lushnjës.

"Jam shumë qejfli i gjuetisë së peshkut, Sherif, dhe kjo gjueti do nerva të mëdha...," - më thoshte dhe qeshte me të qeshurën e tij karakteristike e plot frymëmarrje.

Më kujtohet një bisedë e shkurtër që bëmë, kur ishim duke xhiruar filmin "PESHA E KOHËS", i cili u xhirua në Topojë dhe Grykë të Semanit të Fierit. Klidi, djali i Kadriut, kishte rolin e të Plotëfuqishmit të zonës dhe, ç'është e vërteta, uniforma e të Plotëfuqishmit i shkonte shumë. Unë i tregoja Kadriut për të birin. - I thashë Klidit: "Ç't'u desh ty shkolla e dramaturgjisë, kur ty të shkojnë më mirë rrobat e inspektorit të Policisë?!”

Klidi i revoltuar më kthente përgjigjen: " Fillove të tallesh me mua ti tani?" dhe më vështronte në sy për të zbuluar e përforcuar mendimin e tij që unë bëja shaka. Këtë ia tregoja pikërisht atë ditë, kur po pinim me meze peshku në holl të Turizmit "Apolonia".

Kadriu me njëherë më tha: "Lere Klidin... Mos ia merr për të keq, nuk ka ngjarë nga unë, por nga e ëma!" . Dhe të dy qeshnim me shakanë plot kripë të aktorit.

* * *

Në filmin "Pesha e Kohës" regjisori ynë ishte Rikard Larja, një aktor potent dhe shumë i njohur. Rikardi në këtë film kishte marrë përsipër disa funksione, apo role: regjisor, skenarist dhe aktori kryesor. Interpretonte në rolin e Kryetarit të Kooperativës. Mua më kishte besuar rolin e një stallieri me peshë në stallën e

tufës së gjedhëve të kooperativës. Unë, çuditërisht, kam pasur një zakon të mirë që e mësoja gjithë tekstin përmendësh, përveç rolit, që më caktohej. Këtë e merrja nga shokët e mi dhe ata në role kryesore dhe kur kalonim në lidhjen roleve me tekst në tavolinë, të gjithë befasoheshin si unë e dija përmendësh rolin dhe nuk punoja duke parë ne tekst... Rikardi u befasua nga kjo mënyrë imja. Ai, madje, në

këtë rast, më lëshoi një pyetje: "Ku e mësove tekstin?" Njihet tashmë interpretimi i Rikard Larjes dhe bashkëbisedimi im me të në skenën e improvizuar të stallës... Unë isha si një "fishë", që mund të përdoresha në rolet episodike, kur mungonte ndonjë aktor edhe për shkaqe shëndetësore.